Şeyh Nevevî el - Bantanî`nîn Merâh Lebid li - Keşfi Mâna Kuran Mecid adlı tefsiri ve metodu

Abstract

Bizim araştırmamız Şeyh Muhammed Nevevi'nin Merâh Lebîd Li-Keşfi Mâna Kur'ân Mecid adlı tefsiri hakkındadır. Şeyh Nevevi Mekke'de yaşayan ve pek çok eseri olan Endonezyalı bir alimdir. Merâh Lebîd tefsiri Mekke'deki Cava topluluğunun isteği üzerine Cava'daki insanların yararlanabilmesi için yazılmış bir eserdir. Dünya'nın en kalabalık müslüman ülkesinin vatandaşı olarak, yurtdışında yaşayan Endonezyalı bir alimin, Endonezyada'ki santrileri (öğrencileri) için bir eser yazması ve araştırması tabi çok ilginç olmuştur. Bu araştırmanın amaçı, Şeyh Nevevi'nin tefsir hakkındaki düşüncesi, metodu, Kur'ân ilimleri ile ilgili görüşleri, kelami-itikadi, siyasi ve İslam hukuku konularına yaklaşımını anlatmaktır. Metot olarak literatür taraması yolunu (Library Research) kullanıyoruz. Birincil referansımız, tabii ki Merâh Lebîd Li-Keşfi Mâna Kur'ân Mecid'dir, Tâli referanslarımız diğer tefsirler, kitaplar, konumuzla ilgili makalelerdir. Bu araştırma Şeyh Nevevi'nin tefsirindeki önemli konuları nasıl izah ettiğini anlamamız için yapılmıştır. İlk başta, kendisi de 2 tane hadis-i şerifte söylendiği gibi Kuran-ı Kerim'i kendi Re'y ile ya da görüşü ile tefsir etme yasağından endişelendiğini belirtmiştir. Fakat siyasi konularda Şeyh Nevevi'nin sosyal hayatı ve çevresi onu tefsire itmiştir. Sonuç olarak, Şeyh Nevevi'nin hem Mesur hem Re'y metotlarını kullandığını anlayabiliyoruz.Anahtar kelimeler : Tefsir, Merâh Lebîd Li-Keşfi Mâna Kur'ân Mecid, Şeyh Muhammad Nevevi.

The research I took for this thesis is about the tafseer (commentation) of Merâh Lebîd Li-Keşfi Mâna Kur'ân Mecid written by Şeyh Muhammad Nevevi el-Bantani. Şeyh Nevevi is the Indonesian theologian who ever lived in Mecca and has many opuses. The commentation of Merâh Lebîd Li-Keşfi Mâna Kur'ân Mecid is his opus which was written based on the Javanese community request in Mecca for being taught in Indonesia. As a country with highest number of Moslem in the world, it is very interesting to reviewing an Indonesian theologian's thought in the concern of tafseer who ever lived abroad and wrote some opuses for the santris in Indonesia. This research purposes is to review the thought of Şeyh Muhammad Nevevi in the commentation that covering the methodology, its relation to Ulum el-Qur'an, and about the important themes, such as theology, politics and Islamic Law in this commentation book. The method I use in this research, is library research, and the book of Merâh Lebîd Li-Keşfi Mâna Kur'ân Mecid as the primary reference, and another commentations, books, and papers which relating to the topic I review, as the secondary references. The result of its research is, to know about the explanation of Şeyh Muhammad Nevevi about the important themes in his tafseer. He said his worry at the first of commenting the Qur'an because of two hadiths about the commenting prohibition the Qur'an with bi el-Ra'yi. But in fact, in the theme focus on politics, the social condition and situation surrounding Şeyh Muhammad Nevevi have influenced that tafseer meaning of a verse of Qur'an. So, it could be concluded that he used two manhaj references, they are bi el-Ma'tsur and bi el-Ra'yi in this commentation book (tafseer). Keywords : Tafseer, Commentation, Merâh Lebîd Li-Keşfi Mâna Kur'ân Mecid, Şeyh Muhammad Nevevi.