Haber değeri açısından kamu televizyonu ve özel televizyon haberciliğinin (TRT1-ATV) karşılaştırılması

Abstract

TÜRKÇE ABSTRACT (en fazla 250 sözcük): (TUBİTAK/TURDOK'un Absrkat Hazırlama Kılavuzunu kullanınız.) Türkiye'de televizyon haberciliği, dünyada ki pek çok ülkeden daha geç olarak ancak 1968 yılında başlamıştır. İlk özel televizyon yayıncılığı için ise 1990'h yıllan beklemek gerekmiştir. Haberin doğru olması, zamanmda olması, önemli olması, sıra dışı olması ve nesnel olması gerekmektedir. Ancak tüm diğer kriterler gerçekleştirilse bile, nesnel olması mümkün olmamaktadır. Televizyon kuruluşunun yapısı, örgütleniş biçimi, hukuki olarak bazı kuralların varlığı, haber hazırlayanların kişisel özelliklerinden dolayı söz konusu nesnellik her zaman sağlanamamaktadır. TRT kuruluş yönetmeliği, ve yayın ilke ve esaslarından kaynaklanan protokol haberciliğine olan bağımlılığım sürdürmektedir. ATV ise özel bir yayın kuruluşu olmasından kaynaklanan, daha çok izlenme daha çok kâr amacıyla yayınını gerçekleştirmektedir. Söz konusu yayın kuruluşlarının farklı yapısal özellikleri, haber seçme ve haber oluşturma evrelerinde etkili olmaktadır. TRT, John Hartley' in ileri sürdüğü haber değeri kriterlerinden; ilgi, etki, mekansal yakınlık, zamanlılık, çatışma unsurlarını taşıyan olayları haber gündemine daha çok dahil etmekte, protokol haberlerinde ise aktarılan görüşlerin sosyal, politik, ekonomik gelişmelerle ilgili olmasına dikkat etmektedir. ATV, Roger Fowler' in belirttiği haber değeri kriterlerinden; önem, insan ilgisi, zıtlık, gariplik, yakınlık faktörlerini haber seçiminde göz önünde bulundururken, liberal yaklaşımın savunduğu ilgililik ilginçlik ekseninde haber gündemini oluşturmaktadır. 176

İNGİLİZCE ABSTRACT : (en fazla 250 sözcük): Television journalism in Turkey started very late in respect of to many countries in the world in 1968 only. And it should have been waited until 1990 for the first private television broadcasting. The new should be correct, should be in time, should be important, should be extraordinary, and should be objective. But, even if all other criterions have been realized it can not become objective. Objectiveness can not be provided all times because of the structure of television institution, from of organization, presence of some legal rules, personal features of the persons preparing the news. TRT has been maintaining it's dependence on protocol journalism that is resulting from it's incorporation regulation, broadcasting principles and essentials. ATV instead has been realizing it's broadcasting on basis that being watched longer thus more profit that is resulting from it's private structure. Different structural features of the broadcasting institutions mentioned above have been effective during the stages of developing the new and reading the new. TRT as John Hartley suggested, has been communicating the events bearing the items such as interest, effect, ambient like closeness, timing, quarrel as news, and on the protocol news instead has been spending attention that the communicated comments should be related with social, political, economical developments. ATV, as Roger Fowler stated; Taking account the factors like importance, human interest, oppositeness, strangeness, closeness, in selection of the news, has been it's news actuality on a interest - interesting line that liberal approach has been defending. 177