İslam Hukukunda görme engellilere dair hükümler

Abstract

Özür/engel realitesi, kökleri insanlık tarihi kadar eskilere dayanan ve fakat tarih boyu belki de en fazla ihmal görmüş bir vakıadır. O kadar ki geçmişte pek çok inanç engellileri toplumun sırtında bir yük olarak telakki ederken, bazı inançlara göre de engelliler lanetlenmiş kişiler demek olduğu için öldürülmüşlerdir. İlkesel olarak adalet ve kolaylık prensiplerini düstur edinen İslam dininin emirleri, mükelleflerin takat ve yeterlilikleri düzeyindedir. Nitekim bu ilkenin bir iz düşümü olarak, İslam Hukukunda özür sahiplerinin durumları dikkate alınmış, insanların özürleri nispetince mükellefiyetlerinde kolaylıklar sağlanmıştır. Zira İslam, engel mefhumunu kul açısından bir imtihan şekli olarak görmekte, ayrıca sağladığı kolaylıklarla engellileri ötelemeyip muhatap aldığını, dolayısıyla bu bireylere verdiği değeri ortaya koymaktadır.Görme engelinin yaygın dört mezhep ekseninde hükme tesir boyutunun incelendiği bu çalışmada; söz konusu engelin ibâdetler, medeni hukuk, ceza hukuku, cihad, kurban kesme, cizye, kadılık ve devlet başkanlığı sahalarında etkisi olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: İslam Hukuku, engelli, görme engelli, âmâ, darîr, ekmeh.

The reality of disabled people as old as the history of mankind and yet is a fact that is perhaps neglected throughout history. So much so that in the history according to some beliefs impaired people were regarded as a burden on the society, and according to some others peoples with disabilities were killed because they were regarded as cursed.Islamic religious orders, that have the principles of justice and ease in their core, are according to the capacity and competence of human beings. Indeed, as a projection of this principle disabilities have been taken into account in Islamic law and people's with disabilities are provided a considerable proportion of ease. According to Islam, the notion of disability is seen as a trial for human beings and Islam addresses people with disabilities with ease and thus reveals the value given to these individuals.This dissertation examines the effect of visual impairment on legal rulings according to the four schools of law in Islam. It was determined that the effect of visual impairment has an effect on the ruling regarding the fields of worship, civil law, criminal law, jihad, sacrifice, jizyah, judiciary and head of the state.Keywords: Islamic Law, impaired, visually impaired, the blind, darir, akmah.