1894 - 1897 yılları Kadı Kayıtlarına göre Niğde`de aile yapısı

Abstract

Çalışmamızın temel kaynağı Niğde şer'iyye sicilleridir. Bu çalışma ise şer'iyye sicilleri, mahkeme kayıtları gibi birinci el yazılı tarihi kaynakları esas almak suretiyle `1894-1897 Yılları Kadı Kayıtlarına Göre Niğde'de Aile Yapısını` ele almaktadır. Merkez ile şehir arasında yapılan yazışmaları, en önemlisi bölgenin sosyal ve toplumsal yaşamını yansıtan bu siciller, her konuda temel kaynak olma özelliğini taşımaktadır.Aile toplumsal hayatta, canlı organizmayı oluşturan hücreler gibidir; deyim yerinde ise toplumun kalbidir. Günümüz Türkiye alfabesine dönüştürmeye çalıştığımız şer'iyye sicili defteri 19. yy. da yazılmış olup aile, evlilik, ailenin sosyal yapısı, toplumun ekonomik yapısı vb. konuları içermektedir. Aileyi en çok etkileyen faktörler arasında özellikle din, ekonomi, üretim biçimi ve gelenek gibi etkenler sayılabilmektedir. O dönemde Müslümanlar kimi durumlarda gayrı Müslimlerle evlenerek akraba bağlarını güçlendirerek toplumun kültürel açıdan da zenginleşmesine yol açmışlardır. Osmanlı toplumunda aile yapısı, manevi ve sosyal açıdan geniş aile, fiziksel açıdan çekirdek olarak şekillenmiştir. Osmanlı toplumunun geniş aile yapısın'da genellikle 3 kuşağın birlikte yaşadığı görülmüştür. Ailenin oluşumunda, nişan (namzetlik) müessesi, evlenecek erkek ve kadının birbirlerini daha yakından tanıma fırsatı sağlamıştır. İlgili dönemde mehir miktarları orta gelir düzeyine sahip ailelerde 80 ile 400, bazı üst düzey gelire sahip olanlarda ise 400 ile 800 akça ile 100 ile 1500 kuruş arasında değişiklik göstermektedir. İslami değerlerin ve Müslüman nüfusunun ağırlıkta olduğu Niğde'de 1894-1897 yılları arasında Müslüman ailelerin Gayr-ı Müslim ailelere göre yüksek gelir gurubunda yer aldıkları görülmektedir. İslam'ın polijini evlilik tipine izin vermesine rağmen, bu tür evlilik halk arasında yaygınlık kazanmamıştır. Osmanlı Devletinde aile yapısındaki değişiklikler Tanzimat dönemiyle birlikte ortaya çıkmaya başlamıştır. Adı geçen dönemde gerek kentlerde gerekse kırsal kesimlerde klasik aile yapısı, tarım ve eğitim alanlarında oluşan değişikliklerin baskısı altına girmiştir.

Main source of our study is court registries of Niğde. `Family Structure In Niğde Between 1894-1897 In Terms Of Judje Registries` is examined in this study via first-hand historical sources basis such as court registries. These registries which are reflecting correspondence between head Office and the city and particularly social and communal life of the region are main sources for any issue.Family in social life looks like cells composing live organisms, even it is the heart of society. Those court registries which we tried to translate into recent Turkish alphabet had been written during 19th century and including issues like family, social structure of family, economical structure of society, etc. religion, economy, output format and tradition can be count as the main factors influencing family.Muslims in some cases have led to the enrichment of society by marrying with non-muslims at those periods of time. Family structure of Ottoman society had been formed as extended family in terms of moral and social issues while it was nuclear family in terms of physical issues. In the extended family structure of Ottoman society it was generally seen three generations live together. Engagement led men and women to know each other closer.Bride price varied from 80 to 400 pennies for families which had average income level and from 400 to 800 pennies or from 100 to 1500 piastres for the ones which had higher income level. It could be seen that muslim families have had comparatively higher income levels than non-muslims in Niğde where islamic values and population dense during years between 1894 and 1897. Although polygyny marriage is allowed in İslam, such marriage type couldn't be popular among people. Changes at family structure of Ottoman Empire occured by means of Tanzimat period. Classical family type became under pressure of changes at agricultural and educational fields both at rural and urban areas during the period mentioned above.