Hanefi mezhebinde biyografi geleneği

Abstract

Hanefi mezhebi özelinde biyografi yazımının ele alındığı bu çalışmada, Hanefi biyografi yazıcılığının ürünleri olan biyografik eserler üzerinden bir gelenek değerlendirmesi yapılmıştır. Bu amaçla yaptığımız çalışma bir giriş, dört bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır.Giriş bölümünde öncelikle çalışmanın önemi ve amacı üzerinde durulmuş, kapsamı belirlenmiş ve bu konuya yakın çalışmalara yer verilmiştir.Birinci bölüm, biyografi üzerine olup biyografi kavramı, biyografinin İslam medeniyetindeki karşılığı olabilecek yazım türleri, biyografik bilgi içeren diğer eserler, İslam medeniyetinde biyografinin tarihi, biyografi yazımının önemi, sebepleri, kaynakları, içerik unsurları, yazarı ve edebi üslubu gibi konuların yanı sıra çeşitli kriterlere göre biyografi çeşitleri bu bölümde ele alınmıştır.İkinci bölüm Hanefi biyografi geleneğinin ilk örneklerini teşkil eden, mezhep kurucusu Ebû Hanîfe hakkında yazılmış şahsi biyografi eserleri hakkında olup 41 eser ve yazarı hakkında bilgi verilmiştir.Üçüncü bölüm, Hanefi biyografi geleneğinin en önemli eserleri olan biyografi derlemelerine özeldir. Bu kapsamda 27 eser; yazarı, içeriği, kapsamı, sistematiği, kaynakları vb. açılardan incelenmiştir.Son bölümde, öncelikle Hanefi biyografi geleneğinde eser yazım sebepleri konusu incelenmiş; ardından Hanefi biyografi yazıcılığının tarihsel seyri ve bölgelere göre biyografi yazımının durumu ele alınmıştır.Araştırma neticesinde elde edilen bulguların ve bu alanda yapılabilecek çalışmaların yer aldığı `Sonuç` bölümü ile çalışma sona ermiştir.Anahtar Kelimeler: Biyografi, Biyografi geleneği, Hanefi mezhebi, Ebû Hanîfe, Siret,Menakıb, Tabakat, Teracim, Ahbar.

In this study, which deals with the writing of biographies in the Hanafi school, a tradition evaluation was carried out on the biographical works which are the products of Hanafi biography writing. This study consists of an introduction, four chapters and a conclusion.In the introductory section, the importance and purpose of the topic is emphasized, its scope is determined and related works to this subject have been given.The first chapter deals with the subject of biography, including the concept of biography, the type of literature in the Islamic civilization that can be the counterpart of today's biography works, other works containing biographical information, history of biography in Islamic civilization, topics such as the importance, reasons, sources, content elements, writing and literary style of biography. In addition, varieties of biography according to different criteria are discussed in this chapter.The second chapter is about the personal biography works written about the school founder Abu Hanifa which constitute the first examples of the tradition of Hanafi biography.The third chapter is specific to biographical compilations, which are the most important works of the Hanafi biographical tradition. Within this scope, 27 works have been investigated regarding their content, systematization, resources, etc.In the last chapter, the reasons for writing biography works in the Hanafi tradition have been researched; followed by the historical progression of the Hanafi biographical tradition and its situation according to different regions.The study has ended with a `Conclusion` that includes the findings of the research and proposes further work that can be done in this area.Keywords: Biography, Biographical Tradition, The Hanafi School of Law, Abu Hanifa,Seerah, Manakib, Tabaqat, Tarajim, Akhbar.