Hz. Peygamber`in sözsüz iletişimine dair hadislerin tahric ve değerlendirmesi

Abstract

Günümüzde iletişimin her türlüsü çok önem kazanmıştır. Tezimiz, Resûlullah'ın iletişim üslûbunu ve bilhassa sözsüz iletişimdeki metotlarını inceleyerek ilgili rivayetleri ortaya koymayı amaçlamıştır. Hz. Peygamber'in sünnetini doğru anlayarak ilgili ilim dallarına sağlıklı veriler sunmamız hedeflenmiştir. Bir Müslüman için `en güzel örnek` elbette Resûlullah'tır.Hz. Peygamber, tebliğ vazifesi gereği çevresindeki insanlarla sürekli iyi bir iletişim kurmuştur. Ashabına karşı yaptığı içten ve kucaklayıcı davranışlar, onlarla kurduğu fevkalade olumlu ilişkiler iletişim metotlarını önemli hale getirmiştir. Hz. Peygamber bir tebliğci ve bir eğitimci olarak konuşmasıyla, duruşuyla, hareketleriyle, kıyafetiyle, ses tonuyla, hatta susmasıyla hedef kitle üzerinde kalıcı izler bırakmıştır. Sahabe onun her halini büyük bir titizlikle gözlemlemiş ve bizlere aktarmıştır.Çalışmamızda iletişim bilimi çerçevesinde iletişimin tanımı, temel öğeleri ve çeşitleri ele alınarak konuya kavramsal bir giriş yapılmıştır. İletişimin alt kolu olan `sözsüz iletişim` daha ayrıntılı bir şekilde ele alınarak, sözsüz iletişimin öneminden, insanlar üzerindeki etkilerinden ve işlevlerinden bahsedilmiştir. Sözsüz iletişim biçimleri tek tek ele alınıp Hz. Peygamber'in hayatından örnekleri aksettiren hadis rivayetleri incelenmiştir.İletişim bilimiyle ilgili temel kitaplardan, kişisel gelişim kitaplarından, ilgili makale ve tezlerden yararlanılarak konunun iskeleti oluşturulmuştur. Bu temelin üzerine Peygamber Efendimizin hayatından örnekler sunan hadisler temel hadis mecmualarından derlenerek değerlendirilmiş, böylelikle konunun hadis bilim dalı açısından önemini vurgulanmıştır. Dolayısıyla çalışma interdisipliner bir hüviyet taşımaktadır.Sonuç olarak diyebiliriz ki, sözsüz iletişimin tüm metotları Hz. Peygamber tarafından başarıyla kullanılmış olup, o her konuda olduğu gibi bu konuda da Müslümanların eşsiz örneği olmuştur. İletişime dair akademik çalışmaların hızlandığı günümüz dünyasında Resûllullah'ın duruşundan öğrenilecek, onun tavrından modellenecek, iletişim üslûbundan çıkarılacak nice ilkeler ve dersler vardır.

Nowadays much importance is attached to every type of communication. The thesis tries to show the related hadith narration, examining the communicative methods of our prophet, especially those of non-verbal communication. It also aims to present accurate findings to the branch of learning concerned with correct understanding of his instructive life- the sunneh. For a Muslim, the best model is certainly our prophet.The prophet was in a position constantly to set up good relationships with humans as required by his duty to impart Islamic religion. He always established a best relationship with human beings and deepened his relations with his sincere and meaningful behaviors towards his companions. As a messenger and teacher, the prophet had always a deep and long-lasting impression on the people with his speech, stature, movements and appropriate garments and tone of voice and even with his non- verbal communicative confirmation. His companions carefully observed all his manners and precisely passed on the new Muslim generations.Our study conceptually introduces the subject with the definition of communication, its basic elements and types, and explains non-verbal communication, its significance, functions and its effect on humans in detail. Hadith- narration reflecting the model situation in the life of the prophet was scrutinized with all types of non-verbal communication one by one in isolation.The content of the subject was developed with the contribution of basic communicative theoretical resources, individual development books, and of relevant articles and dissertations. In this framework, an adequate number of verbal traditions, i.e. hadiths were quoted from the basic hadith collections presenting the exemplary situations in prophet's life and the significance of the subject was therefore stressed in terms of Islamic hadith tradition. In this way, the study was developed into an interdisciplinary nature.To conclude, the Prophet was observed to have used every methods of non-verbal communication successfully and set a peerless model for Muslims as was always a perfect example in all situations. Many a principle and many a lesson was present which can be learned from his life, modeled from his attitudes and inferred from his communication style.