Tarihsel olarak vergi gelirlerinin belirleyicileri ve BRIC-T üzerine ekonometrik bir analiz

Abstract

Örgütlü toplumsal yapılanmanın günümüzde en üst seviyesi olarak kabul edilen devletin varlığı ile belirli kamu hizmetlerini sunma zorunluluğu arasında sağlam bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişki farklı şekillerde ele alınsa bile ilişkinin varlığı yadsınamaz durumdadır. Son yüzyılda kamunun sunması gereken hizmetlerin artması ve ekonomik-sosyal hayata müdahale etme zorunluluğunun artışına paralel olarak finansman ihtiyacının da artması vergi gelirlerinin önemini artırmıştır. Kamu otoritesi vergi ile elde ettiği gelirlerini artırmaya çalışırken verginin pasif/edilgen nesnesi durumunda olan vergi ödeyicilerinin tutum ve davranışları da önem kazanmaktadır.Bu tezin amacı Yükselen Ekonomiler olarak sınıflandırılan ülkelerde (BRIC-T) vergi gelirlerini belirleyen değişkenlerin neler olduğunu belirlemek ve elde edilen bulgular ışığında ayrışan ve birleşen noktaları dikkate alarak politika önerilerinde bulunmaktır. Otoritenin gerek içinde bulunduğu durum gerekse geleceğe yönelik belirleyeceği politik/ekonomik kararlarda değişkenlere göre karar alması son derece önemlidir.Tezde, 1996-2013 dönemini kapsayan veri seti yardımıyla panel birim kök ve panel eş bütünleşme testleri kullanılarak; enflasyon, işsizlik, kişi başına düşen gelir, siyasi istikrar, ekonomik istikrar, yolsuzluk, kamu harcamaları ve ticaret serbestliği gibi değişkenlerin toplam vergi gelirleri üzerinde etkili olup olmadıklarını belirlemeye çalışılmıştır. Ampirik analizlerden elde edilen bulgular, oluşturulan modellerdeki değişkenlerin toplam vergi gelirleri üzerindeki beklenilen etkilerini gösterdiğine dair kanıtlar sunmaktadır. Bulgular ekonomik ve mali, sosyal ve siyasi değişkenlerin toplam vergi gelirleri üzerinde önemli ölçüde belirleyici role sahip olduğunu göstermektedir.

There is a strong relationship between the existence of the government that is nowadays regarded as the highest level of organized social structuring and the obligation of extending public services. Although it may be addressed in different ways, existence of this connection is irrefutable. In the last century, parallel to the advanced necessity to intervene in the financial-social life and public services, escalation of financial needs increased the importance of tax revenue. As public authority strives to expand its revenue, attitudes of the taxpayers that are the passive subjects of the taxes have gained increasing prominence.The aim of this dissertation is to ascertain the parameters that determine the tax revenues in the countries (BRIC-T) that are classified as the Emerging Markets and to submit political solutions, insights considering the similarities and differences inferred in light of the information that is acquired. It is extremely important for the authority to consider the parameters while taking political/economic decisions about either its current or emerging conditions. By applying panel unit root and panel cointegration tests with the help of the data set that covers 1996-2013, this study investigates whether variables such as inflation, unemployment, per capita income, political stability, economic stability, corruption, public expenditures and trade openness index have an effect upon the total tax revenues or not. Findings substantiated by empirical analysis validate the estimated impacts of the variables on total tax revenues demonstrating that economic and financial, social and political variables have a considerable determinant role on total revenues.