Jean Jacques Rousseau`nun toplum ve devlet anlayışının Türk düşüncesine tesiri

Abstract

Aydınlanma, modern yüzyılın bilimsel, politik ve etik değerlerini değişime uğratmıştır. Aydınlanma Felsefesi bilim ve aklın ölçütlerini dayanak alarak on sekizinci yüzyılda ortaya çıkmış, modernizasyonu da içine alan kapsamlı düşünce sistemine verilen isimdir. Aklın yerine ikame edilen diğer bütün otoriteleri eleyerek, nesnel bakış açışını öne çıkarmayı ister. Modern yüzyılın özgürlük, hümanizma ve bireysellik gibi yargılarının incelenmesinde bu düşünce sisteminin içeriğini anlama gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Aydınlanma düşüncesinin oluşumuna katkı sağlayan ve Fransız devriminin ideallerini felsefe sisteminde yer veren ünlü filozof Jean Jacques Rousseau'nun siyaset ve toplum felsefesi kendi yüzyılını etkilediği gibi ülkemizde de tanınmıştır. Rousseau'nun siyasi görüşleri özellikle on dokuzuncu yüzyıl Osmanlı düşüncesinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu bağlamda çalışmamızın ilk bölümünü Aydınlanma Felsefesi hakkında genel bilgilere ve Rousseau'nun siyaset felsefesine ayırdık. Son bölümde ise Aydınlanma filozofu Rousseau'nun Türk düşüncesinde bıraktığı etkilerin boyutlarına yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Aydınlanma, birey, toplum, sözleşme, toplumsal sözleşme, doğa durumu, toplum durumu, genel irade, Osmanlı siyasal düşüncesi

Enlightenment has changed the scientific, political and ethics values of modern century. Enlightenment Philosophy has come up basing the criterions of science and intelligence in the 18th century, and it is a comprehensive thought system including the modernization. It targets putting forward the subjective-scientific attitude by eliminating all the other authorities which take place of intelligence The necessity of understanding the content of this thought system occurs in the examination of judgements like liberality, humanism and individuality of modern century. Politics and Society Philosophy of Famous Philosopher Jean Jacques Rousseau, who reflects the ideology of French Revaluation into Philosophy System, has been recognized in our country like the way effecting his own century. Rousseau's political views keep an important place in the Ottoman thoughts of 19th century. We tell about general features of enlightenment and Rousseau's Politics Philosophy is examined. At the last part, we talk about Enlightenment Philosopher Rousseau's impressions on Turkish thoughts. Keywords: Enlightenment, individual, society, contract, social contract, state of nature, state of society, general will, Ottoman political thought