Bursa Selâtin Camii mihraplarında yazı kullanımı

Abstract

Kültür varlıkarı envanteri kayıtlarına göre Bursa şehrinde Sultanın emriyle ya da hanedan mensupları tarafından yaptırılan camii sayısı onaltıdır. Bu camilerden en meşhur ve bilindik olanları tez çalışmamıza konu olan camilerdir. Adı geçen camii mihraplarında, celî sülüs - kûfi yazı çeşitlerinde hat sanatı ve sanat tarihi açısından oldukça zengin yazı örneklerinin yer aldığı âyeti kerimeler, Esmâ-ül Hüsnâ metinleri, Kelime-i Tevhid, Cihâr-i Yâr isimleri, Lafzatullah ve dua metinleri bulunmaktadır. Tez çalışmamızda mihraplarda mevcut olan yazı metinlerinin, hangi yazı çeşidinde yazılarak nasıl istif edildiği, aynı zamanda harf anatomileri, kalem ölçüleri, kullanılan renkler ve metinlerin içeriği gibi konular hakkında bilgi verilerek, mihrapların tezyinatındaki biçimsel özellikler farklı bir açıdan vurgulanacaktır. Böylece adı geçen camii mihraplarındaki mevcut yazı metinlerinin hat sanatı açısından değeri ortaya konularak, genel manada mihrap tezyinatında yazı kullanımının sadece kıble yönünü gösteren bir ibare olmadığı ya da kullanılan ibarelerin önemine binaen yazılmadığı, mana bütünlüğü kadar biçimsel özelliklerin de ayrı bir öneme sahip olduğunu göreceğiz. Anahtar Kelimeler: Bursa, Camii, Mihrap, Yazı

According to records of cultural inventory, in the ctiy of Bursa the number of mosques built by the orders of the Sultan him self or members of the dynasty is sixteen. The most famous and well known ones of these mosques are the subjects of my thesis work. In the mihrabs of the mosques mentioned, the large thuluth – kûfi writing styles, verses from Quran which are the very rich writing samples of art history, Esmâ-ül Hüsnâ texts, the word of Tawhid, Cihâr-i Yâr names, Lafzatullah and some prayer texts are available.In our thesis study, the texts which are present in the mihrabs will be emphasized in a variety of ways, which writing style used, how they are stacked, letter anatomies, pen measurements, the colors used and the content of the texts etc. The formal features of the ornamentation in the mihrabs will be emphasized from a different angle. Thus the value of the texts in the mentioned mosques will also be impressed on the calligraphy point of view. In general, th euse of writing in the altar is not a phrase indicating the direction of Mecca. We will also see that the formal features of those texts are important as the unity of meaning.Keywords: Bursa, Mosque, Mihrab, Writing