Din ve terör (Din ve terör ilişkisinin din psikolojisi açısından değerlendirilmesi-Taliban örneği)

Abstract

Bu araştırmada 1994 Ekim‟i sonrası dünya gündemine bomba gibi düşen, 11 Eylül 2001 tarihinden beri adından sıklıkla söz ettiren Taliban Hareketi'nin din psikolojisi açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda mezkûr örgütün çıktığı günden günümüze genel yapısı ve din adına uyguladıkları ile illegal örgütlenmeler (terör örgütleri) zümresine alınıp alınmayacağı üzerinde durulmuştur. Bundan yola çıkarak terör ve terörizm kavramlarının incelenmesi ön görülmüştür. Günümüz sorunlarının başında gelen terör, belirli amaç ve idealler uğruna gerçekleştirdiği sansasyonel eylemlerle kitleler arasında korku yaratarak onları sindirmeyi ve pusturmayı başarmıĢtır. Terör, amaçladığı ideallere ulaşmak için din ve ırk gibi toplumsal değerleri sonuna kadar kullanmaktadır. Terörün kullandığı araçlara göre sağ tabanlı ve sol tabanlı terör örgütleri olarak sınıflandırıldığı görülmektedir. Örneklemimizi oluşturan örgüt, hakiki manada İslamiyet'i yaşama ve yaşatma parolası ile ortaya çıkmış ve bu söylem etrafında faaliyetlerini sürdürmektedir. Özellikle ilk çıktıkları yıllardan 2006‟lı yıllara kadar dini değerlerin yanı sıra etnik ve kültürel değerleri de kullanmışlardır. Günümüzde ise ağırlıklı olarak dini değerlerin kullanıldığı görülmektedir. Bu değerlendirmemizi temellendirmek maksadıyla örgütün genel profili sosyo-psikolojik açıdan ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Örgütün dini uygulamalarından sosyal düzenleme diktesine, örgütü oluşturan değerlerden kabul gördüğü sosyokültürel dokuya, dini-ideolojik dayanağından ekonomik kaynağına vs. bütün boyutuyla incelenmeye çalışılmıştır. Bunun yanı sıra Taliban Hareketi'nin taraftar kazanmak, kazandığı taraftarlarını örgüte bağlılık ve fedakarlık davranışlarını artırmak gayesiyle kullandığı ekonomik, sosyal ve psikolojik yöntemlerin her biri örnekleri ile tahlil edilmeye çalışılmıĢtır.Anahtar Kelimeler: Taliban Hareketi, Terör, Dini Motifli Terör, Sosyo-Kültürel, Psikolojik, Taraftar, Bağlılık, Fedakarlık DavranıĢı.

In this research, it is aimed to examine the Taliban Movement, which has frequently been mentioned since September 11, 2001; which dropped as a bomb on the world's agenda after October 1994, in terms of religious psychology. In this respect, focused on the mentioned organization's general structure from the fırst out day till today, wether the practices in the name of religion can or cannot be cathegorized under illegal organizations (terrorist organizations). From this, it is foreseen to examine the concepts of terror and terrorism. Terror,the head of today's problems, by spreading fear among the masses has succeeded in intimidating and frightening with the sensational actions carried out for certain purposes and ideals. Terror uses social values such as religion and race to reach the ideals that it aims for. According to the means used by terror, it seems to be classified as right-based and left-based terrorist organization. The organization that forms our sample has emerged with the realization of living and sustaining of Islam and it continues its activities around this discourse. From the first years of their existence until the year 2006 particularly, they used ethnic and cultural values as well as religious values. Nowadays, it is seen that religious values are used predominantly. In order to substantiate our assessment the overall profile of the organization has been elaborated in detail socio-psychologically. From religious practices to social arrangements- dictations, from socio-cultural texture accepted to the values forming the organization, from religious-ideological basis to economic resource etc., it has been tried to examine it in its entirety. In addition, tried to analyze each one of the economic, social and psychological methods used by fanatics of the Taliban Movement to win supporters and to increase their loyalty and sacrifical behaviors.Keywords: Taliban Movement, Terror, Terrorism, Terror Phenomenon with Religious Motive, Socio-Cultural, Psychological, Supporter, Fanatic, Commitment, Sacrificial behavior.