XVII. yüzyıl Osmanlı Devleti Şam bölgesinde meydana gelen ayaklanmalar

Abstract

XVII. yüzyıl Osmanlı Devlet tarihi açısından ayrı bir öneme sahiptir. Bu yüzyılda Avrupalı devletler askeri, siyasi ve özellikle ekonomik açıdan ilerlemeler kaydetmesine rağmen Osmanlı Devleti duraklama devrine girmiştir. Avrupalı devletler bu ilerleme ve yeni coğrafi keşiflerle birlikte birçok ülkeyi sömürge edinmişlerdir.Avrupalı devletlerinin emperyalist ideolojilerinden birisi de İslam Devletlerinin idarecisi konumunda olan Osmanlı Devleti'ni zayıflatmak ve parçalamaktı. Özellikle Şam bölgesi; zengin toprakları, ipek ticareti ve limanlarıyla dikkat çekmekteydi. Bundan dolayı Osmanlı Devleti'nde gerçekleşecek isyanlar Avrupalı Devletler tarafından yakından takip edilmekteydi. Canbolatoğlu Ali Paşa'nın ve Maanoğlu Fahrettin'in isyanlarına da bu yüzden Avrupalı devletler destek vermişlerdir. Ayrıca Şam bölgesinde gerçekleşen Seyfoğlu Yusuf, Abaza Hasan, İpşir Paşa ve bir takım ufak çapta isyanlar da Osmanlı Devleti'ni güç durumda bırakmıştır.Ne var ki dünya ticaretinin geçiş noktası olan, kutsal belde olan Kudüs'ü içinde barındıran, ayrıca İslam Aleminin Hac vazifesini yerine getirmek için geçiş güzergahı olan bu bölge, Osmanlı Devleti'nin kolayca vazgeçebileceği bir bölge değildi. Nitekim duraklama devrinde olmasına, bazı isyanlara Avrupalı devletler destek vermesine ve Osmanlı Devleti'nin dışta savaşlarla meşgul olmasına rağmen, isyanları kolayca bastırabilmesi ne denli otorite ve güce sahip olduğunu göstermesi açısından önemlidir.Anahtar Kelimeler: Canbolatoğlu Ali Paşa, Maanoğlu Fahrettin, Seyfoğlu Yusuf, Abaza Hasan, İpşir Paşa, Şam, XVII. Yüzyıl.

In 17th century, Ottoman State is important as history. Although the European states recorded military, political and especially economic progress in this century, the Ottoman State was in a state of stagnation. After new geographical discoveries, European states have colonized many countries with this progress.One of the imperialist ideologies of the European states was to weaken and collapse the Ottoman Empire, which was the ruler of the Islamic States. Especially the Damascus region; rich lands, silk trade and ports. Due to these reasons, the rebellions that would take place in the Ottoman State were a favor for them. This is why European states have supported the rebellions of Canbolatoğlu Ali Pasha and Maanoglu Fahrettin. Seyfoglu Yusuf, Abaza Hasan, Ipsir Pasha and a small number of rebellions in the Damascus region also left the Ottoman Empire in a difficult situation.However, this area, which is the transit point of the world trade, which houses the holy city of Jerusalem and which is the transition route to fulfill the Hajj duties of the Islamic world, was not a region that the Ottoman State could easily give up. It is important to show that you have authority and power to suppress the uprisings easily, although the fact that the Ottoman state was at a standstill and the European states supported some riots and the Ottoman State was also engaged in wars outside.Key words: Canbolatoglu Ali Pasha, Maanoglu Fahrettin, Seyfoglu Yusuf, Abaza Hasan, Ipsir Pasha, Damascus, 17th century.