Irak`ın Fethi ve İslâmlaşma Süreci (Hulefâ-i Râşidîn Dönemi)

Abstract

Hz. Peygamber (s.a.v.) döneminde belirlenen hedef ve yöntemler çerçevesindeMüslümanların büyük fetih hareketi, Hz. Ebû Bekir (r.a.) döneminde başlamıştır. Hz.Ömer (r.a.) döneminde de Sâsânîler tümüyle yıkılmış ve topraklarının büyük birbölümü fethedilmiş; Roma topraklarının önemli bir kısmı da Müslümanların elinegeçmiştir. Müslümanların bu süreçte ilk girdiği yer Sâsânîlere ait bir eyalet olanIrak'tır. Irak aynı zamanda Sâsânîlerin başkenti olan Medâin'in bulunduğu yönetimmerkezidir. Irak'ın fethi hem Sâsânîlerin yıkılmasının hem de Şam fetihlerininbaşarıya ulaşmasının zeminini oluşturmuştur. Çalışmamızın birinci bölümünde İslâmfetihlerinden önce Irak'taki siyasi, dini, sosyo-ekonomik ve askeri yapıyı, ikincibölümde de Irak'ın fethini inceledik.Müslümanlar Irak'ı fethettikten sonra, orada Arap, Ârâmî, Pers, Yahudiyerleşik halkı ve azınlık olarak da Hindli ve Afrikalılarla karşılaştılar. Hristiyan,Mecûsî, Yahudi, Putperestler ve bunların dışında Mandeist, Mezdekî ve Maniheist dinmensuplarıyla muhatap oldular. Fetihten daha önemli ve zor bir işlem olan fethinkalıcılığı, Irak'a yerleşme ve İslâmlaşma konusunda Müslümanlar azami gayret sarfettiler. İskân politikası, tebliğ ve evlilikler yoluyla Irak halkı büyük oranda Müslümanoldu. Çalışmamızın üçüncü ve son kısmında da fetih sonrası Irak'taki İslâmlaşmasürecini ele aldık.

The Great Muslim Conquests began during the period of Abu Bakr within theframework of objectives and methods set by Muhammad (PBUH). During the reign ofOmar, the Sassanids were completely destroyed and a large part of their land wasconquered and additionally a significant part of the Roman lands were subjugated bythe Muslims. Iraq was not only the first place Muslims set foot in during the campaignbut also having Ctesiphon as the capital where was the headquarters of the empire. Theconquest of Iraq was the basis for both the collapse of the Sassanids and the successof the conquests of Damascus. In the first part of our study, we first examined thepolitical, religious, military, the socio-economic structure of Iraq before the conquestsand in the second part, we reviewed the conquest of Iraq.After the Muslims entered Iraq, they faced Arab, Aramean, Persian, Jewishsettlers plus the minorities such as Hindus and Africans. Christianity, Zoroastrianism,Judaism, and paganism, as well as the members of Mandaeism, Mazdaism,Manichaeism were the religions Muslims dealt with. Muslims made maximum effortin the persistence of conquest, settling in Iraq and Islamization of it, which was moreimportant and difficult than conquest. Iraqi people converted to Islam in no smallermeasure through the settlement policy, explaining and teaching of religion andmarriages between the parts. In the last part of our study, we discussed the Islamizationprocess in Iraq after the conquest.