Karamanoğlu Beyliği Dönemi Larende (Karaman) şehri vakfiyeleri

Abstract

Vakfedilen bir malın hangi hayır işlerinde kullanılacağını, ne şekilde yönetileceğini gösteren vakfiyelerin İslâm medeniyeti tarihinde önemli bir yeri vardır. İslam dininin hayır işlerine verdiği önem vakıfların ortaya çıkmasını sağlamış, bu vakıflarda, vakfiyelerle belli bir sisteme bağlanmıştır. Vakfiyelerde dua cümlelerine yer verilmiş, dinimizin yardımlaşmaya verdiği önem ele alınmıştır. Daha sonra vakıf sahibinin adı zikredilmiştir. Vakfa konu olan eser ve bu esere gelir getirecek akarlar da vakfiyelerde ele alınan hususlar olmuştur. Gelirlerin harcanacağı yerler, vakıf kapsamında görev yapacak kişiler ve onların alacağı ücretler de vakfiyelerde konu edilmiştir. Karamanoğlu dönemi vakfiyeleri de kendi dönemine ışık tutan belgeler mahiyetindedir. Bu belgelerde döneme ait vakıflarla ilgili bilgilere yer verilmiştir. Selçuklu Devleti'nden Osmanlı Devleti'ne geçiş sürecini oluşturan bu döneme ait belgeler birçok ilim dalına veriler sağlayabilecektir. Karamanoğlu dönemi Larende (Karaman) vakfiyelerinin konu edildiği bu çalışmada, Karaman il merkezinde kurulmuş olan vakıflara ait tespit edebildiğimiz sekiz vakfiye ele alınmıştır. Tamamı Arapça olan bu vakfiyeler tercüme edilmiş, içlerinde yer alan bilgiler değerlendirilmiştir. Bu vakfiyeler kapsamında yer alan eserlerden günümüze ulaşmış olanların mimari değerlendirmesi yapılmıştır.

Vakfiyes, which show how to use and manage a donation, have an important place in the history of Islamic civilization. The importance of charity in Islam ensured the emergence of foundation and this foundation scodified with vakfiyes.Prayer sentences are given in the vakfiyes and they mentioned the importance of help in our religion. Then the name of the foundation owner was said. The structure in the foundation and the income sources have been the subjects discussed in the vakfiyes. The places where the income will be spent, the persons who will work within the scope of the foundation and the wages they will receive are addressed in the vakfiyes.The vakfiyes of Karamanoğlu in the form of documents that shed light on their period. These documents contain information about the foundations belonging to the period. The documents belonging to this period which constitute the transition period from the Seljuk State to the Ottoman State will be able to provide data to many scientific branches.We discussed in this study Larende (Karaman) vakfiyes from Karamanoğlu period. Eight foundation was founded in the center of Karaman, and we identified their vakfiyes. The vakfiyes which were all Arabic were translated and the information contained in them were evaluated. Architectural appraisal has been made of those who have survived to the present day.