Abdullah Eş-Şebrâvî ve şiiri

Abstract

Osmanlıların Arap topraklarına hâkim olduğu dönemlerde Arap edebiyatının gerilediği iddiası uzun yıllar bir klişe olarak hassaten yakın dönem Arap edebiyatçıları tarafından tekrar edilegelmiştir. Ancak bu durumun ilgili dönem dikkatle tahlil edildiğinde ilmî olmaktan uzak olduğu anlaşılacaktır. Değerlendirilmelerin pek çoğu araştırma yapılmadan siyasi/sömürgeci bakışın tesirinde kalınarak ezberlenmiş meşhur bir hatayı yeniden ifade etmekten öteye geçmemektedir.Son dönemlerde yapılan çalışmalarla Osmanlılar döneminde Arap edebiyatının gerilemediği, aksine her dönemde gelişebilecek ve kendini yenileyebilecek dinamikleri bünyesinde barındıran köklü bir edebî geleneğe sahip olan Arap edebiyatının tabi seyrinde gelişmesini sürdürdüğü ve bazı değişimlerle Osmanlı döneminde de inkıtaa uğramadan yoluna devam ettiği anlaşılmaktadır. Bu tür çalışmalara zerre miktarınca bile olsa bir katkı olması amacıyla bu tezde Osmanlı dönemi şair ve ediplerinden biri olan Abdullah eş-Şebrâvî'nin hayatı ve Dîvân'ı incelenmiştir. Çalışma yapılırken imkân nispetinde analiz, sentez, karşılaştırma vb. bilimsel metotlara bağlı kalınarak klasik ve modern kaynaklar rehberliğinde şairin ve ürünlerinin edebî değeri ortaya konmaya çalışılmıştır.Beyânî üsluplardan ve Bedî'î sanatlardan yararlanarak şiirini daha etkileyici ve ifadelerini daha güçlü hale getiren şairin şiirlerinin dokusunun kaliteli olduğu çağdaş araştırmacılar tarafından da ifade edilen bir hakikattir.Anahtar Kelimeler: eş-Şebrâvî, Dîvân, Osmanlı Mısırı, şair, şiir.

The claim that Arab literature regressed in the times that the Ottomans had dominated the Arab lands was repeated for a long time as a cliché by near term Arab literati. However, it can easily be understood that this situation is far from being scientific when the relevant period is carefully analyzed. Many of the evaluations do not go beyond the reinterpretation of a memorized mistake, which has been under the influence of a political / colonial perspective without research.The recent studies show that Arab literature did not regress in Ottoman period; moreover, it is understood that the Arab literature, which has a deeply rooted literary tradition that has the dynamics that can develop and renew itself in every period, continues its development in its course and with some changes it continues its way without being undermined in the Ottoman period. In order to be a contribution to this kind of studies, even in a small amount, in this thesis, the life and dîvân of Abdullah ibn al-Shaghri, one of the Ottoman poets and doctrines, were examined. In the study, the literary value of the poet and his works has been tried to be revealed with the guidance of classical and modern resources based on scientific methods such as analysis, synthesis, and comparison.It is a fact expressed by modern researchers as well that the poet's poems are of high quality by Beyânî styles and Bedierian art, making his poetry more impressive and his expressions stronger.