Nakşî Ali Akkirmânî`nin Esrâr-Nâme isimli eseri (Tenkitli metin – inceleme)

Abstract

Nakşî Ali Akkirmânî XVII. Yüzyılda yaşamış bir sufî- şairdir. Halvetiye tarikatinin Ramazaniye koluna mensup bir şeyhtir. Aslen Sivaslı olmasına rağmen Akkirman′ da vefat ettiği için Akkirmanî diye tanınmıştır. Esrâr-nâme tasavvufį mensur bir eserdir. Sırlar kitabı anlamında isimlendirilen eser tasavvufa dair bilgilere yer vermiştir. İnsanın kāmil olma yolculuğunu ele alarak yolculuğu on iki fasıla ayırmıştır. Her fasıl bir aşamadır ve kâmiliyyet yolcusuna benim ruhum, azizim, canım, şeklinde naif bir üslupla hitap ederek ayeti kerimelerden, hadisi şeriflerden, peygamber kıssalarından tasavvuf büyüklerinin sözlerinden örneklerle nasihatler vererek, fâni dünya nimetlerine aldanmadan olgun insan olmanın sırlarını dile getirmiştir. Şeriat ile tarikat dengesini iyi kuran müellifimiz, şeriatsız tarikat olmayacağını söyleyerek, şeriatı hakikate ulaşmanın ilk adımı olarak benimsemiştir.Çalışmamızın birinci bölümünde Nakşî Ali Akkirmânî′ nin hayatı, edebi kişiliği, eserleri ve Esrâr-nâme′de kullandığı özellikleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde ise Atatürk Kitaplığındaki nüshayı esas alarak Esrâr-nâme′nin Berlin nüshası ile karşılaştırarak incelemeye çalıştık. Anahtar Kelimeler: Esrâr-nâme, Nakşî Ali Akkirmânî, Tasavvuf, XVII. yüzyıl

Nakshi Ali Akkirmani is a sufistic poet who lived in the 17th century. He is a sheikh of the Ramazaniye branch of the Halvetiye sect. He is originally from Sivas but is known as Akkirmani because he passed away in Akkirman. Esrâr-nâme is a sufistic prose. The book named `secrets book` contains information about mysticism. Taking the journey of man to become perfect, it divided the journey into twelve chapters. Each chapter is a stage and he adresses perfection traveller in a naive way like my soul, my saint, my dear. He gives advices with the examples from the verses of Quran, hadiths, stories of prophet and the words of great sufists. He has expressed the secrets of being a mature person without being deceived by the transitory world's blessings. The author, who established the balance between the sharia and sect, says that there wouldn't be a sect without sharia and he adopted the sharia as the first step towards achieving the truth.In the first part of the study, it is emphasized that the life of Nakshi Ali Akkirmani, his literary personality, his works and the content of Esrâr-nâme and its linguistic features. In the second part, we tried to examine two copies of Esrâr-nâme based on the copy of Ataturk Library. Key Words: Esrâr-nâme, Nakshi Ali Akkirmani, Sufism, Seventeenth century.