Diyarbakır Ziya Gökalp Kütüphanesi`ndeki Ortaçağ İslam ciltlerinden bazı örnekler

Abstract

Toplumun ürettiği zengin bir kültürel mirasına sahip olduğumuzun bilinciyle bu hazineyi koruyup, tanıtmak, faydalanmak ve yararlandırmakla yükümlü olmalıyız. Bu mirasın büyük bir kısmını kütüphanelerimizi dolduran zengin el yazması koleksiyonları oluşturmaktadır. Bir milletin bilim ve kültürünün en somut delilleri o döneme ait kitaplarıdır. Geçmişten bugüne kadar dönemin en güzel örnekleri olan eserler tarihe bir ışık tutmaktadır. Bu önemli değerlerden biri olan Türk cilt sanatı da en güzel örneklerdendir. Tezde incelenen eserler XII. ve XIV. yüzyıl arasına sahip olup, süsleme bakımından geometrik ve yıldız formları ön plana çıkmaktadır. Tez altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde `Giriş` ana başlığında, Konunun Tanımı ve Önemi, Konu ile İlgili Araştırmalar, Araştırmada İzlenen Yöntem Diyarbakır İlinin Tarihçesi anlatılmıştır. İkinci bölümde `Ziya Gökalp Kütüphanesi` ele alınmıştır, Üçüncü bölümde `Türk-İslam Cilt Sanatına Genel Bakış` başlığı altında Cilt Sanatı, Cildin Tarihçesi, Malzemelerine Göre Ciltler, Süsleme Tekniklerine Göre Ciltler, Cilt Yapımında Kullanılan Malzemeler, Cilt Yapımında Kullanılan Aletler, Cildin Bölümleri, Cilt Sanatındaki Üsluplar ayrıntılı bir şekilde verilmiştir. Dördüncü Bölümde ` Diyarbakır Ziya Gökalp Kütüphanesi'ndeki Ortaçağ İslam Ciltlerinden Bazı Örnekler` başlığında altında katalog bölümü yer almaktadır. Beşinci bölüm olan `Değerlendirme` kısmında eserlerin dönem karşılaştırması yapılmıştır. Altıncı bölümde `Sonuç` kısmıyla Selçuklu dönemi eserlerinin önemi anlatılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Cilt, Selçuklu Dönemi, El yazması

ABSTRACTWe must be obliged to protect, introduce, utilize and avail of this treasure with the awareness that we have a rich cultural heritage produced by society. A large part of this heritage is composed of rich manuscript collections that fill our libraries. The most concrete evidence of a nation's science and culture are the books of that period. The works, which are the best examples of the period from the past to the present, shed light on history. Turkish binding art, which is the one of these important values, is one of the most beautiful examples.The works examined in the thesis belong to the 12th and 14th century and come to the fore with geometric and star forms in terms of ornament. Our thesis consists of six chapters. In the first chapter, Definition and Importance of the Subject, Research Related to the Subject, Method in the Research, History of Diyarbakir Province is described in the main title `Introduction`. In the second chapter, `Ziya Gökalp Library` is discussed. In the third chapter, under the title of `Turkish-Islamic Binding Art Overview`, Binder Art, History of Binder, Bookbinders, Binders according to Materials, Binders according to Decoration Techniques, Materials Used in Binding, Tools Used in Binding, Sections of the Bind, Styles of Binder Art are given in detail. In the fourth chapter, there is a catalog section under the title of `Some Examples of Medieval Islamic Binders in Diyarbakır Ziya Gökalp Library. In the `Evaluation` which is the fifth chapter, period comparisons of the works were made. In In the `Conclusion` which is the sixth chapter the importance of Seljuk period works is explained.Key Words: Binder, Seljuk Period, Manuscript