Duygudurum ve anksiyete bozukluklarında panik agorafobik spektrumun ve erişkin ayrılma anksiyetesinin komorbiditesi ve etkileri

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, panik agorafobik spektrum ve erişkin ayrılma anksiyetesinin, duygudurum bozuklukları ve panik bozukluk ile birlikte görülme oranlarının ve bu komorbiditenin (eştanının) yaşam kalitesine, özkıyım girişimine ve hastalığın gidişine etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi 133 kişiden oluşmaktadır ve çalışmaya bipolar bozukluk, yineleyici depresyon, panik bozukluk tanılı hastalar ve sağlıklı kontrollar alınmıştır. Deneklere Panik Agorafobik Spektrum Ölçeği (PAS), Erişkin Ayrılma Anksiyetesi Ölçeği (ASA) ve Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQoL) uygulanmıştır.Araştırmada kullanılan PAS ve ASA ölçeklerinin güvenilir ve geçerli ölçekler oldukları saptanmış ve kesme puanları belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre, PAS ölçeğinin Ayrılmaya Duyarlılık, Yatıştırılma Gereksinimi ve Anksiyöz Beklentiler alt ölçeklerinde ruhsal bozukluğu olan kişilerin sağlıklı kontrollardan anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanması, ciddi ve kronik bir ruhsal bozukluğa sahip olmanın kişinin özgüvenini ve özyeterliliğini olumsuz yönde etkilemesiyle açıklanmıştır. Erişkin ayrılma anksiyete belirtilerinin panik bozukluk grubunda diğer gruplardan daha yüksek oranda görülmesi, halen tartışılmakta olan ayrılma anksiyetesi ile panik bozukluk arasındaki ilişkiyi desteklemektedir. Erişkin ayrılma anksiyetesinin sağlıklı kontrol grubundaki yaygınlığının farklı kültürlerde yapılan çalışmalardan oldukça yüksek oranda görülmesi kültürümüzün bireyselliğe önem veren Batı toplumlarından farklı olarak ?kollektivist? ve ilişkilerde yakınlığa önem verilmesiyle açıklanmıştır. Yaşam kalitesi en yüksek ruhsal bozukluk grubu olarak saptanan bipolar bozukluk grubunu, panik bozukluk ve yineleyici depresyon grupları izlemiştir. Araştırmadaki tüm gruplarda panik agorafobik spektrum belirtileri arttıkça yaşam kalitesinin bozulduğu saptanmıştır. Yüksek PAS puanı alan bipolar bozukluk tanılı deneklerin özkıyım girişimlerinin, düşük PAS puanı alanlardan dört kat daha fazla olması eştanının hastalığı ağırlaştırması, duygudurum dalgalanmaları, strese duyarlılık ve yoğun anksiyetenin varlığı ile ilişkilendirilmiştir. Bipolar bozukluk grubunda hastalığın gidişine yönelik (atak sayısı, süresi, Hamilton puanı gibi) değişkenler panik agorafobik spektrum ve erişkin ayrılma anksiyetesi belirtileri ile ilişkili bulunmuştur. Erişkin ayrılma anksiyetesi belirtilerinin iyileşme süresinin uzaması ve daha fazla atakla ilişkili bulunması eştanının bozucu etkisinden çok, çeşitli kayıplara ve yetiyitimine yol açabilen ciddi bir bozukluk olan bipolar bozukluğun daha ağır seyrettiği hastalarda gözlenen bir sonuç ya da sekel olabileceği düşünülmüştür.

The comorbidity and effects of panic-agoraphobic spectrum and adult separation anxiety onthe course and outcome of the illness, suicide attempts and and the quality of life in mood andanxiety disorders were examined. The sample of the study consisted of patients with bipolardisorder, recurrent depression, panic disorder and healthy controls; a total of 133 subjects wererecruited in the study. Panic-Agoraphobic Spectrum Self-Report (PAS), Adult Separation AnxietyQuestionnaire (ASA) and Quality of Life Questionnaire (WHOQoL-BREF) was utilized in thestudy.PAS and ASA were found to be reliable and valid instruments for assessing panicagoraphobicspectrum symptoms and adult separation anxiety, respectively, and cut-off points wereestablished for each scale. Psychiatric patients obtained significantly higher scores than healthycontrols on Separation Sensitivity, Reassurance Orientation and Anxious Expectations domains ofPAS. This may be due to the negative self-esteem and self-efficacy that may be influenced byhaving a serious and chronic psychiatric illness. Adult separation anxiety symptoms weresignificantly more in the panic disorder group, which seem to support the relationship betweenseparation anxiety and panic disorder. The high prevalence of adult separation anxiety symptoms inhealthy control group compared to Western cultures may be related to the ?collectivist? aspect ofTurkish culture and favoring close relationship more than the ?individualist? Western cultures.Bipolar disorder patients obtained highest scores on the Quality of Life Questionnaire among otherpatients, bipolar patients were followed by patients with panic disorder and recurrent depression. Asthe patients report more panic-agoraphobic spectrum symptoms, quality of life deteriorated for allsubjects. The suicide attempts of patients with bipolar disorder in the high PAS score group wasfour times more than the patients with low PAS scores; the high rate of suicide attempts may beassociated with the negative outcome of comorbidity, mood swings, stress sensitivity and intenseanxiety. A relationship between adult separation anxiety symptoms and variables related to thecourse of the disorder (duration and number of attacks, Hamilton scores, etc.) was obtained. Delayin remission and increase in the number of attacks may occur for several reasons: this relationshipcould be attributed to comorbidity in psychiatric disorders leading to a negative course and oucome,which is in concordance with the hypothesis of this study. Another explanation, which seems moreclinically relevant is that separation anxiety symptoms may be the sequela of bipolar disorder whichis a serious debilitating psychiatric illness.