Örgütsel kimliğin ifadesi olarak kolektif bellek - Cumhuriyet Halk Partisi delegelerinde kolektif belleğin çeşitli boyutları ile incelenmesi

Abstract

İlk kez 1902 yılında kullanılmakla birlikte, 1960-1970'lerden itibaren artan bir ilgi ile incelenen kolektif bellek kavramı, bir grubun tüm üyeleri tarafından paylaşılan ortak bir belleğe göndermektedir. Toplumsal bir inşa ürünü olarak değerlendirilen bu kavrama ilişkin çalışmaların iki yaklaşım etrafında döndüğü görülmektedir. Bu yaklaşımlardan biri geçmişin bugünü, diğeri ise bugünün geçmişi şekillendirdiğini varsaymaktadır. Literatür, kolektif belleğin kimlik tanımlama, kimliği yüceltme ve grubu meşrulaştırma yoluyla grup kimliğinin inşasında ve grup kohezyonunun tesisinde önemli bir rol oynadığı yönünde değerlendirmeler içermektedir.Bu çalışmanın amacı kolektif belleğin kolektif kimliğin inşasında nasıl bir rol oynadığını incelemektir. Cumhuriyet Halk Partisi delegelerinin örneklem olarak seçildiği bu çalışma yüz yüze görüşme yoluyla gerçekleştirilmiş, alınan yanıtlar içerik analizi ile incelenmiş ve toplam 15 kategori elde edilmiştir. Bulguların, partinin muhtemel kolektif bellek içeriklerine işaret ettiği düşünülmektedir. Katılımcıların, parti kimliğini kolektif belleğe temellendirdikleri, partiyi `öteki'lerden ayırmak, parti kimliğini olumlamak ve grubu meşrulaştırmak için kolektif belleğe referansta bulundukları, sembol şahsiyetler, amblemler, bellek mekanları ve anma günlerinin kolektif belleğin taşınması ve kimliğin ifade edilmesi açısından önem taşıdığı ve otobiyografik belleğin kolektif bellek ile ilişkili olduğu görülmüştür. Bulgular kolektif belleğin kurgulanmasında geçmiş ile bugün arasında karşılıklı bir etkileşim olduğunu, geçmişin bugünkü olaylara bakış açısını, bugünün de geçmişe ilişkin değerlendirmeleri şekillendirdiğini göstermiştir. Araştırma sonuçları, kolektif belleğin örgütsel kimliğin inşasında merkezi bir rol oynadığını, geçmişi hatırlamanın basit bir bilgiyi geri çağırma eylemi olmayıp, kimliğin gerekleri doğrultusunda işleyen aktif ve inşa edici bir süreç olduğunu ortaya koymuştur.

The concept of collective memory refers to a common memory shared by all members of a certain group. Collective memory is thought to be a product of a social construction and the related studies are framed by two approaches. The first one assumes that past shapes today and the second one assumes the direct contrary. The connected literature includes some evaluations implying that collective memory has an important role in the construction of group?s identity and cohesion through defining and glorifying the identity and legitimating the group.The purpose of this study is to investigate collective memory?s role in construction of collective identity. The sampling consisted of the delegates of Republican People's Party. The study was implemented by face to face interviews. Results are thought to address to the possible contents of the party?s collective memory. It is found out that participants put down the party?s identity to its collective memory and to differentiate the party from the `others?, to make party?s identity positive and to legitimatize the group, they referred to the collective memory. It seems that symbol people, emblems, memory places and commemorations are important for transferring the collective memory and expressing the identity and that autobiographic memory is related to collective memory. Findings demonstrate that there is a mutual interaction between past and today in edition of collective memory and while past is shaping out the point of view of today?s happenings, today shapes how to evaluate the past. Results of this study show that collective memory plays a central role in construction of organizational identity, and that remembering the past is an active and constructive process.