Cinani`nin Bedayiü`l-asar`ı -inceleme ve metin_

Abstract

Bedâyiü'l-âsâr, Cinânî'nin yazdığı tek mensur eserdir. Bu hikâye külliyatında 79 hikâye ve 20 latife bulunmaktadır. Eserde bulunan hikâyeler, kadınların hile ve kötülükleri, cenk hikâyeleri ile acaip ve garip olaylardan oluşmaktadır.Çalışmamıza konu olan Bedâyiü'l-âsâr'ın dokuz nüshası bulunmaktadır. Bunlardan dördü Türkiye'de bulunan kütüphanelerde, beşi de yurt dışında bulunan kütüphanelerde bulunmaktadır. Tenkitli metin, Paris Bibliothéque Nationale ve Yapı Kredi Sermet Çifter kütüphanelerinde bulunan iki nüshanın karşılaştırılmasıyla meydana gelmiştir.Eserdeki hikâyelerin oldukça sağlam bir yapısı bulunmaktadır. Masalsı ve destanî özellik taşıyan hikâyeleri bir yana bırakırsak, modern edebiyatın soyut ve hayalci olduklarını öne sürdüğü özelliklerden hiçbiri bu hikâyelerde bulunmaz. Kişiler hayatın içinden, olaylar günlük ve herkesin başına gelebilecek türden, tasvirler canlı ve gerçekçi, mekân somut, zaman da akıp giden gerçek zamandır. Bedâyiü'l-âsâr'ın dili, ?orta nesir? özellikleri taşımaktadır. Eserde, genel olarak sade bir anlatım bulunmaktadır.Modern kısa hikâyenin Tanzimat dönemiyle başlandığı genel düşüncesi bize göre eksik bir düşüncedir. Tanzimatın ilan edilmesinden yüzyıllar önce yazılan Bedâyiü'l-âsâr'da bulunan hikâyeler ile modern kısa hikâye arasında birçok benzerlik bulunmaktadır.

Bedâyiü?l-âsâr is the only written in prose by Cinani. There are 79 corpus and 20 gags in this story. The stories based in this literature, consist of the womens?s deception and evil actions, battle stories consist of strange and curious facts.Bedâyiü?l-âsâr which is study of our subject has 9 copies. 4 of these copies exist in Turkish libraries, and the other 5 of them are in international libraries. This critisicm text was occured by the confrontation of the copies based in Paris national Library and Yapı Kredi Sermet Çifter Library. The stories in literature have a strong structure.Except the stories which have legendary and heroic particularities, the abstract and imaginative properties don?t exist in this stories. The persons are inside of life, the events are daily and can be happened to everyone. The descriptions are alive and realists, the locality is tangible, the time is real and genuine time. The language of Bedâyiü?l-âsâr carries the properties of ? middle prose?. There is a generally simple expression in this literature.The idea of the modern short story starts from the administrative reforms is a lacking idea. There are many similarities with modern short stories and Bedâyiü?l-âsâr that has written annoucement of administrative reforms centuries ago.