Contemporary Turkish diasporic cinema in Germany

Abstract

ÖZET İlk Türk işçisinin Almanya'ya ayak basmasından kırk yıl sonra, yeni nesiller artık kendi tarihlerini yazmaya, kendi mekanlarını yaratmaya ve Almanya'da yaşayan Türkler olmanın anlamını yeniden tanımlamaya başladılar. Sözkonusu yeni tanımlamaların ifadesini bulduğu mecraların başında özellikle 1990'larla birlikte üretim ve dolaşımları artan ikinci nesil Türk yönetmenlerin sinema filmleri bulunmaktadır. Bu çalışmayı ve araştırmayı başlatan anahtar soru göçmenlerin nasıl tanımlandığı ve temsil edildiği yerine, onların kendilerini nasıl tanımlayıp temsil ettiği sorusudur. Almanya' daki Türk diyasporasmda kimlik oluşum süreci geçmiş ve gelecek, kökler ve güzergahlar, yerel ve küresel, anavatan ve diaspora arasındaki sürekli diyalog ve müzakere sonucunda oluşmaktadır. Çalışmanın da odak noktası Almanya' daki Türk diyaporik kültürel kimliğinin oluşumu ve bu oluşumun ardındaki müzakere ve diyalogun diyasporik Türk filmlerinde nasıl ortaya çıktığıdır. Geçmiş/bugün, 'burası'/' orası', gelenek/dönüşüm ve yerel/küresel gibi zıt dinamikler üzerine örülen modern diyasporik kimlik, tözcü ve bütünselci olmayan, sürekli değişen ve dönüşen bir kültürel kimlik olarak anlatılır. Almanya' daki Türk diyaspora sinemasının güncel örneklerinin analizi de bu dönüşümü ve bunun yanısıra Türk diyaspora kültürünün heterojen yapısını ortaya koymayı amaçlar. Ayrıca incelemeye tabi tutulan filmlerin sinemasal stil olarak diyasporik bir alegori yarattığı idda edilmektedir. Söz konusu diyasporik alegori çalışmanın film analizi bölümünde Close-Up (Yakın Plan) başlıkları altında aile, şehir, yolculuk, anavatan gibi anahtar kavramlara istinaden oluşmaktadır. Çalışmada Türk diyaspora sineması incelenirken metinsel, metinlerarası ve bağlamsal yaklaşımlar kullanılmıştır. Filmler anlatı yapısı, kurgu, mis-en-scene, üretim biçimi gibi sinematik kodlara istinaden metinsel analize tabi tutulurken, Almanya' daki Türk diyaspora sineması bağlamsal olarak Alman sineması ve diğer diyaspora sinemalarının bir parçası olarak konumlandırılır. Metinlerarası yaklaşımda ise Türk vıııdiyaspora kimliğinin sinemasal temsili ile edebiyat ve müzik gibi diğer temsil biçimleri arasındaki ilişki incelenir. ANAHTAR KELİMELER: Diyaspora, Türk diyasporası, Diyapora sineması, Diyaspora kültürü ıx

ABSTRACT After four decades when the first Turkish workers have arrived Germany, the younger generations are beginning to write their own history, create their own place, and voice their own expectations about what it means for Turks to live in Germany. The key question in starting this research came out as: How do the migrants define and represent themselves rather than how we do define and represent them? The process of identity formation in Turkish diaspora in Germany is a constant negotiation between past and future, 'roots' and 'routes', local and global, home and diaspora. The focus of this study is on the formation of Turkish diasporic cultural identity in Germany and how cinematic texts unfold these various sites of negotiation in this cultural identity formation. The research strategy mainly involves contextual, intertextual and textual analysis. The contextual analysis places Turkish diasporic filmmaking in Germany as a part of contemporary German cinema and other diasporic cinemas around the world. Intertextual analysis involves on the relationship of diasporic cinema practices with other diasporic cultural productions in Turkish diaspora in Germany so that the formation of Turkish diasporic cultural identity could be observed via other representations. After examining diasporic cinema practices around the world and the evolution of Turkish diasporic cinema in Germany, examples of Turkish diasporic films from 1990s until 2004 are analysed with a textual approach with respect to cinematic codes such as mis-en-scene, narrative, lighting, editing and mode of production. Besides shedding light on the notion of diasporic cultural identity, the study also attempts to underline on the common cinematic style embedded in the films under focus which is argued to form diasporic allegory. This diasporic allegory is tried to be searched by the help of some common tropes such as city, family, gender, journey and homeland. Each trope refers o a cole-up section in the film analysis section. On the other hand with the examination of cinematic representation of Turkish diasporic culture, the cultural VIheterogeneity in Turkish diaspora in Germany is revealed opposing to essentialist notion of homogenous national and ethnic culture. KEY WORDS: Diaspora, Diasporic Cinema, Turkish Diaspora, Diasporic Culture, Transnational vu