Role of Ayurveda and Buddhism in the popular health culture of Sri Lanka

Abstract

ÖZET Bu tez, Sri Lanka' daki popüler sağlık kültüründe Budizm'in ve Ayurveda' nın rolünü araştırmayı amaçlamıştır. Sri Lanka' da alopatik (Modern, Batı tıbbı) tıbbm yam sıra yerel şifacılık yöntemleri de yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin Sri Lanka' daki bilinen tarihi 2.000 yıl öncesine dayanır. Sri Lanka' da ilk hastanenin kuruluş tarihi de 1.600 sene öncesine uzanmaktadır. Sri Lanka, aynı zamanda dünyada ilk defa (1980) Yerel Tıp Bakanlığı'nı kurmuş ülkedir. Alan araştırması, Sri Lanka' da Şubat-Temmuz 2003 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma 3 bölgede (Kandy, Krunagala, Bibile) 5 şifacıyla katılımcı gözlem ve derinlemesine mülakat teknikleri kullanılarak yürütülmüştür. Şifacılar, aileden usta-çırak ilişkisiyle şifacılığı öğrenmiş geleneksel şifacılar, şifacı Budist keşişler ve üniversitede Ayurveda Tıbbı üzerine lisans yapmış doktorlardan seçilmişlerdir. Araştırmada bu şifacılann şifacılık yöntemleri ve görüşleri incelenerek, aralarındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Ayrıca, en az iki bin senelik tarihi olan ve kökeni Hindistan'a dayanan Ayurveda tıbbının ve ülkedeki en yaygm din olan Budizmin Sri Lanka' daki popüler halk kültüründeki etkileri bu şifacılar üzerinden araştırılmıştır. 'Budizm' ile anlatılmak istenen sadece dinin öğreticisi Buda (M.Ö. 6.-5.yy)'mn Pali Canon olarak da bilinen kitapta toplanmış öğretileri, disiplin kuralları ve felsefesi değildir; ayrıca, Sri Lanka' daki Budist kişilerin inandıkları ve uyguladıkları her şey -tanrılara inançlar, onlar aracılığıyla yapılan ritüeller, büyüsel tedavi yöntemleri- de içermektedir. Ayurveda ise tanım olarak Charaka ve Susruta Samhita gibi klasik Ayurveda metinlerine dayanan tıp sistemini ifade etmektedir. Devlet tarafından ulusal kimliği oluşturmak için desteklenen ve yeniden canlandırma hareketleri ile yayılma gösteren Ayurveda ve Budizmin etkileri şifacılann çeşitli konulara ilişkin görüşlerindeki ve bitkisel tedavi yöntemlerindeki benzerliklerle ortaya çıkmaktadır. Şifacılann büyüsel-ritüalistik tedavi yöntemlerini kullanımlan, bu yöntemlerin Budizmin ana ilkelerine ve Ayurvedaya yakınlıklarına bağlı olan hiyerarşideki yerleriyle açıklanmaktadır. Araştırmada, inanç ve tedavi yöntemlerinin hiyerarşideki yerlerinin ulusal hareketler ve kötüleşen ekonomik koşullar gibi sosyal nedenlerle meydana gelen kültür değişikliklerine bağlı olarak değiştikleri de ortaya konmaktadır. xvıı

ABSTRACT This thesis aims to investigate the role of Buddhism and Ayurveda in the popular health culture of Sri Lanka. Indigenous health systems are quite prevalent in the country besides allopathic medicine (Modern, Western Medicine). The history of indigenous healing practices in Sri Lanka can be traced back 2,000 years in their history. The first hospital in Sri Lanka is known to have been in service 1,600 years ago. Sri Lanka is the first country in the world to have a Ministry of Indigenous Medicine (1980). The present research has taken place in three regions (Kandy, Krunagala, Bibile) in Sri Lanka between February-July 2003 doing participant observation supplemented by in depth interviews with five indigenous healers. The informant healers are of three kinds: (1) traditional village healers who inherit their knowledge through hereditary connections, (2) Buddhist monk physicians, and (3) ayurvedic doctors who have university degrees from Ayurveda. The healing practices and views on certain subjects of these healers are the focus of this research where the similarities and differences between them are highlighted. In addition to these, the influences of Ayurveda, which is an India-originated healing tradition of about 2,000 years old, and Buddhism, which is the major religion in the country and on which indigenous health practices are researched by focusing on these healers. 'Buddhism' in this research means not only the canonical Buddhism which includes the teachings, disciplinary rules, and philosophy of the Buddha (6th-5th centuries BCE), but also all of the beliefs and rituals of the Buddhist Sinhalese, which incorporates offerings and rituals to gods and magical practices. Ayurveda refers to the medicine based on the classical texts of Ayurveda such as Charaka and Susruta Samhita. Ayurveda and Canonical Buddhism have been supported by the State and have flourished in times of nationalistic revitalization attempts. The influence of both is frequently seen in the views of the healers and herbal treatments that do not show any significant difference among different healers. The research shows that there is a hierarchy of prestige and use among magico-ritualistic healing treatments. Involvement of healers in this kind of healing practices depends on this hierarchy which is mostly determined according to the closeness of the treatments to canonical Buddhism (main morality religion) and Ayurveda. However, as is illustrated in the research, the hierarchical relationship among the treatments is not constant; that is, the places of the treatments in the hierarchy are not fixed. The beliefs and healing practices may change places in the hierarchy in accordance with socio-cultural changes such as nationalistic movements or deteriorating economical conditions. XVI