İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları liderlik stili ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETMENLERİNİN ALGILADIKLARI LİDERLİK STİLLERİ İLE İŞ DOYUM DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÖZET Eğitim liderlerinin davranış ve özellikleri toplumsal açık bir sistem olan okulların geliştirilmesinde, okulun amaçlarına ulaşılmasında, öğrenci başarısında ve çalışanlarının iş doyumları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.Bu araştırmada, resmi ilköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları liderlik stilleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin düzeyinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.Bununla birlikte, ilköğretim okulu öğretmenlerinin genel, içsel ve dışsal doyum düzeylerinin müdürlerinin demografik değişkenlerine, ilköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları liderlik stillerinin müdürlerinin demografik değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediği ve ilköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları liderlik stillerine bağlı olarak, liderlik stilleri ile genel iş doyum, içsel doyum, dışsal doyum düzeyleri arasındaki farklılıklar incelenmiştir. Araştırmada iki değişik ölçek kullanılmıştır. Bu ölçeklerden `Çok Faktörlü Liderlik Anketi`(Multifactor Leadership Questionaire) toplam 36 soru ve 3 ana faktörden oluşmaktadır. Uygulanan diğer ölçek ise `Minnesota İş Doyum Ölçeği'`dir.Bu ölçekte ise toplam 20 soru mevcuttur. Her iki ölçek İstanbul ili Pendik İlçesinde resmi ilköğretim okullarında görev yapan 253 ilköğretim okulu öğretmenine uygulanmıştır. Sonuçlar SPSS 1 1.5 istatistik programında analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda; ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumları ile müdürlerinin kıdemleri, eğitim durumları ve cinsiyetleri arasında anlamlı fark bulunmuştur. Dönüşümcü liderlik stilleri ile müdürlerin kıdemleri, eğitim durumları ve cinsiyetleri arasında anlamlı farklar bulunmuştur. Bu anlamlı fark sürdürümcü liderlik stili ile serbestlik tanıyan liderlik stilinde bulunamamıştır. Ayrıca öğretmenlerin iş doyumları ile algıladıkları liderlik stilleri arasında dönüşümcü liderlik stilinde yüksek düzeyde bir ilişki saptanırken, aynı ilişkinin sürdürümcü liderlik stilinde ise düşük düzeyde olduğu saptanmıştır. Serbestlik tanıyan liderlik boyutu ile iş doyumu arasında bir ilişki saptanmamıştır. Anahtar Kelimeler: Liderlik, ilköğretim, iş doyumu, öğretmen XVI

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE LEADERSHIP STYLES PERCEIVED BY TEACHERS IN ELEMENTARY SCHOOLS AND THEIR LEVELS OF JOB SATISFACTION ABSTRACT The behaviors and characteristics of the leaders of education have an important effect on the improvement of schools which are open social systems, gaining their aims, the success of students and the job satisfaction of their workers.Throughout this research, the determination of the relationship between the leadership styles perceived by teachers of public elementary schools and their job satisfaction has been aimed atBesides, this elementary school teacher's general, internal and external level of job satisfaction and elementary school directors' demographic variants, teachers in elementary school perpection of leadership styles and whether it shows difference according to the elementary school directors'_variants or not; and depending on teachers in elementary schools, perpection of leadership styles between, leadership styles and general job satisfaction,differences of external satisfaction levels has been examined. İn this research, there has been used two different questionnaires. From these questionnaires, `Multifactor Leadership Questionnaire` includes. 36 questions and three main factors.The other questionnaire which has been used is`Minnesota Job Satisfaction Questionnaire`. This questionnaire includes 20 questions.Both questionnaires have been applied to 253 elementary school teachers working in public elementary schools in Pendik, Istanbul. Results have been analized in SPSS 1 1.5 statistics program. As the results of the analyses; there has been found significant difference between the job satisfaction of elementary school teachers and piriority, educational state and gender of their directors.There has been found significant differences between `Transformational Leadership` styles and piriority, educational state and gender of directors.This significant difference has not been found in `Transactional Leadership` style and `Laissez-faire Leadership` styles.Also, there is a high relation between teachers' perception of leadership styles and `Transformational Leadership` styles, moreover, the same relation is on the low level in `Transactional Leadership` style.There is no relation between `Laissez-faire Leadership` dimension and satisfaction. Key words:Leadership, elementary, job satisfaction, teacher. xv