İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin kişilik özellikleri ile iş tatminleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada ilköğretim okullarında çalışan sınıf ve branş öğretmenlerinin iş doyumlarıile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışma Yalova ilimerkez ilköğretim okullarında çalışan 300 sınıf ve branş öğretmeni üzerindegerçekleştirilmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modellerinden karşılaştırma türü taramamodeli kullanılmıştır. Bu araştırmada veriler yazar tarafından geliştirilen demografikdeğişkenlerin toplanmasına yönelik bir bilgi formu, beş faktör kişilik özelliği ve Minnesotaiş tatmin ölçeği kullanılmıştır.Araştırmada; non parametrik teknikler, parametrik analiz teknikleri, bağımsız grup t-testi,tek yönlü varyans analizi (Annova), Post-Hoc Scheffe testleri, non parametrik KruskalWallis testi, non parametrik Mann Whitney-U testi, Pearson Çarpım Moment korelasyonanalizleri kullanılmış olup manidarlıklar 0.5 düzeyinde sınanmıştır.İlköğretim okullarında çalışan sınıf ve branş öğretmenlerinin kişilik özellikleri,demografiközellikleri ile iş tatmini arasındaki ilişkinin var olduğu bu araştırmanın sonuçlarıyla ortayakonmuştur. Dışa dönük kişilik özelliği gösteren öğretmenler ile öz disiplin-sorumlulukboyutunda değerlendirilen öğretmenlerin çalıştıkları okulların imkanları bakımındandeğerlendirildiğinde, ileri düzey imkanı olan okullarda çalışan öğretmenlerin, ortanınaltında imkanları olan okullarda çalışan öğretmenlere göre puanlarının daha yüksek olduğubelirlenmiş olup, çalışılan okulun belirtilen kişilik özelliklerinin sergilenmesinde etkiliolduğu ortaya çıkmıştır.Son olarak, öğretmenlerin kişilik ölçeği ve iş tatmini ölçeği alt boyutları arasındaki ilişkiyibelirlemek amacıyla yapılan analizler sonucunda, dışa dönük olma ile iç tatmin arasında,dışa dönük olma ile genel tatmin arasında, öz disiplin/sorumluluk ile dış tatmin arasındaolumlu bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Böylelikle öğretmenlerin kişilik özelliklerin iştatminleri ile ilişkili olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler:Kişilik, İş tatmini, Öğretmen, NEO FFI, Ayırıcı Kişilik Kuramı

The purpose of this resarch is to put forward the relation-ship between job satisfaction andpersonality characteristics of primary school teachers and secondary school teachers whowork in the primary schools. The research was applied on the 300 classroom teachers andbranch teachers who work in the centre primary schools of Yalova province. In theresearch, sort of comparison scanning model of the related scanning models was used.Inthis research, datums, an information form inclined to gathering demographic variableswhich was improved by the author, five-factors personality characteristic and MinnesotaJob Satisfaction scale were used.In the resarch, non parametrik technigues, parametrik analysis technigues, independentgroup t- test, single-sided variance analysis ( Annova ), Post-Hoc Scheffe tests, nonparametrik Kruskal Wallis test, non parametric Mann Whitney - U test, PearsonMultiplication Momentum Correlation analysis being used, expressiveness levels weretested on the 0.5 level.With the findings of this research, existing of the relationshipbetween personality characteristics, demographic characteristics and job satisfaction ofprimary school teachers and secondary school teachers who work in the primary schoolshas been put forward. When evaluated in regard of the opportunities of the schools whereteachers showing extraverted personality characteristic and teachers evaluated on thedimensionof self dsicipline - responsibility work, scores of the teachers who work in theschools having advanced level opportunities are higher than the scores of the teachers whowork in the schools having under-average opportunities being defined, it has revealedthat the being effective of the schools in which being working on the displaying of thepersonality characteristics.Finally, as a result of the analysis which were conducted in the aim of defining therelationship between the teachers personality scale and job satis faction scale subdimensions, it has revealed that there is a positive relationship between being extravertedwith inner satisfaction, being extraverted with common satisfaction, self disciplinelresponsibility with external satisfaction. So, the result of teachers personalitycharacteristics are related with their job-satisfaction has revealed.Keywords: Personality, job - satisfaction, teacher, NEO PI, seperator personality theory.