Huzur için karşılaştırmalı bir senaryo çalışması

Abstract

Fransiz yazar ve modern edebiyatin temsilcisi sayâºlan Marcel Proust, özellikle yedi ciltliktek roman⺠Yitik Zamanın İzinde'de benliğin zaman içindeki psikolojik değişiminianlatır. Güncel olayları ve geçmişte yaşananları bir bütün halinde yansıtarak, insanınruhsal yaşantısını sunar. Bergsoncu `zaman' anlayışından etkilenen Proust, zaman⺠birbütün olarak algâºlar ve yapâºt âºnda böyle bir yol izler. Yitik Zamanın İzinde adl⺠romanâºndakendi yaşamından aldığı tek tek epizodlarla, burjuvazinin bir tablosunu çizerken, öteyandan aristokrasinin çöküşünü de anlat âºr. Çağrışımlar yoluyla zaman-mekan içindegidip gelen yazar 19. yüzyâºl Fransa'sâºnâºn bir panoramasâºn⺠çizer. Bu yapâºt âºn baz âºbölümleri daha sonra çeşitli rejisörler tarafından sinemaya uyarlanmış ve başarılı filmleryapılmıştır. Tiyatroya da uyarlanmış olan Yitik Zamanın Peşinde adlı roman bizimedebiyat âºmâºzda çok önemli bir yeri olan Ahmet Hamdi Tanpâºnar'⺠ve özellikle Huzur'unyazılış sürecini de etkilemiştir.Ahmet Hamdi Tanpâºnar Huzur'da, İkinci Dünya Savaşı'na saatler kala romankahramanının birtakım değerler arasındaki sıkışmışlığını ele alır. Romanın kahramanıMümtaz kendi mutluluğu ile toplumsal sorumluluğun çatışmasını yaşar. Fakat her ikiyazarın da romanlarında kullandığı ortak temalar mevcuttur. Bu ortak temalardan yolaçıkılarak ve özellikle Harold Pinter'ın yazdığı The Proust Screenplay (Proust Senaryosu)temel alâºnarak, Tanpâºnar'âºn Huzur adl⺠romanâºn⺠sinemaya uyarlanabilirlik açâºs âºndaninceleme yoluna gittik. Bunun için her iki yazarın kullandığı ortak temalar çerçevesinde,öncelikle Bergson'un zaman anlayışı incelenmiş, Proust'ta ve Tanpınar'da zaman-mekanve çağrışımların yapıtlarında nasıl kullanıldığı üzerinde durulmuştur. Daha sonraProust'un romanâºndan sinemaya ve tiyatroya uyarlanan senaryolar, filmler ve oyunlar elealınmıştır. Kenan Işık'ın tiyatroya uyarladığı Huzur senaryosu hakkında bilgi verilerek,Huzur için bir sinema uyarlaması olarak Huzur Senaryosu yazılmıştır.

French writer, Marcel Proust who is respected as a representative of modern literature,explain the psychological changes of conceit in his works, actually only in A LaRecherche du Temps Perdu. He presents the person?s psychological life by reflecting thecurrent events and past events as a whole. Proust is effected from Bergson?s ?time?understanding so he perceives ?time? as a whole and use this way in his novels. In hisnovel A la Recherche du Temps Perdu, while he talks about bourgeoisie; at the same timehe tells the aristocracy?s decline and he does these by using episodes from his own life.Proust shows the panorama of France in 19th century by using flashbacks. Some parts ofthis novel are adapted to cinema by many directors and be very successful. This noveleffects Tanpâºnar who has a very important role in our literature the writing period ofHuzur.In Huzur, Ahmet Hamdi Tanpâºnar deals with the argument of the protagonist who hasproblems about some judgements during the time of the Second World War. Theprotagonist can not decide about his own happiness and his responsibility to community.But these two writer have common themes. By using these themes, especially HaroldPinter?s The Proust Screenplay; Tanpâºnar?s novel Huzur is started to be examined forcinema. With these themes, first, Bergson?s time comprehension is examined, thenexamined how Proust and Tanpâºnar use place, time and association. Moreover, the filmsand plays which is adapted from Proust?s novel, is examined.