Kalem dergisi üzerine bir araştırma

Abstract

Kalem dergisi, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra 21 Ağustos 1324 (3 Eylül 1908) ile 16 Haziran 1327 (29 Haziran 1911) tarihleri arasında yüz otuz sayı olarak çıkan haftalık edebî mizah dergisidir. Salah Cimcoz ve Celal Esat Arseven tarafından yarısı Türkçe, yarısı Fransızca olarak çıkarılmıştır. Meşrutiyet döneminin en önemli mizah dergisi sayılan Kalem, karikatür alanında bir devrim gerçekleştirmiştir.Döneminin sosyal, siyasî ve kültürel değişimlerine kayıtsız kalmayan Kalem dergisi, kendine özgü bir mizah anlayışı ortaya koymuştur. Mizahın yazı ve çizgi gücünden yararlanarak toplumda görülen değişim üzerinde durulmuştur. Kalem'de, bazı sayılarda yer almamakla birlikte devamlılık gösteren tek bölüm ?Haftalık Dedikodu? başlığı altında toplanan yazılardır. Yazıların büyük bir çoğunluğu imzasız olarak ya da takma ad kullanılarak yayımlanmıştır. Dergide güncel yazıların yanında, fıkralara, kısa hikâyelere, bilmecelere ve ödüllü yarışmalara yer verilir. Belirli sayfalarda ilan ve reklamlar görülür.Kalem'de, tam sayfa karikatürler, portre karikatürleri ve bant karikatürler bulunur. Dergide yeni bir ruh kazanan Türk karikatürü, akademik bir resim anlayışına sahiptir. Bu anlayışın bir sonucu olarak alt yazıdan çok çizgiye yüklenilen karikatürler çizilmiştir. Cemil Cem'in başı çektiği çizer kadrosu, Batı karikatürünü yakından tanımış kişilerdir. Ayrıca Türk karikatüristlerin yanında, yabancı karikatüristler de çizgileriyle dergide yer almıştır.II. Meşrutiyet döneminin önemli mizah yayınlarından biri olan Kalem, Türk karikatür ve mizahında bir köşe taşı olarak kabul edilir. Karikatürleri, yazılarının vinyetleri ve iyi bir baskı tekniğiyle düzenlenen sayfa düzeniyle basın hayatında dikkate değer bir iz bırakmıştır.

Kalem magazine was published after the Second Ottoman Constitutional Revolution as a weekly literature humour magazine. Kalem magazine was published between the dates 21 August 1324 (3 September 1908) and 16 June 1327 (29 June 1911) as one hundred thirty number. Kalem magazine was published half of Turkish, half of French by Salah Cimcoz and Celal Esat Arseven. Kalem, which was agreed the most important humour magazine in constitutional period, made a real revulotion in caricature space.Kalem magazine, which wasn?t be indifferent period?s social, political and culturel exchange has a specific humour understanding. Kalem magazine benefit humour?s writing and mark force. And it focused on revolution in society.The only part in Kalem, which was published continuously, was ?Haftalık Dedikodu? (Weekly Gossip). Most of the writings were published as without signature or using nickname. In additon to popular writings there are anectodes, short stories, puzzles and competitions with reward in the magazine. There are declarations and advertisements in specific pages.There are full page caricatures, portrait caricatures and bant caricatures in Kalem. Turkish caricature has an academical paint understanding in magazine. As result of this understanding many caricatures were drew. Cemil Cem?s staff were the people who knew the East caricature very well. In addition to Turkish caricaturists, there were foreign caricaturists in magazine.Kalem, which was the most important humour publication in the Second Ottoman Constitutional Revolution, is agreed an important corner store in Turkish caricature and humour. Kalem left on important trace with its caricatures and pages regulations.