Memet Baydur`un oyunlarında uygarlık ve uygar insan

Abstract

Memet Baydur, 1981- 2001 yılları arasında kaleme aldığı oyunlarıyla son dönem Türk tiyatrosunun en üretken ve en çok dikkati çeken yazarlarından biridir.Baydur'un oyunlarını yazdığı dönem, 20. yüzyıl uygarlığının neredeyse son çeyreğidir. Gerek Türkiye gerekse dünya, yeni bir politik, ekonomik, sosyolojik ve kültürel anlayışın egemenliği altındadır. Baydur tanıklık ettiği bu dönemi, sadece yerel unsurlarla değil, aynı zamanda evrensel bir bakış açısıyla oyunlarına yansıtmıştır. Bu sırada kullandığı dil ironiktir, tiyatrosu eleştireldir, sorgulayıcıdır ve keskin bir mizah içerir.Bu tezin öncelikli amaçlarından biri, Memet Baydur'un oyunlarını genel hatlarıyla analiz etmek ve oyunlardaki uygarlık ve uygar insan olgusuna odaklanmaktır. Çalışmada öncelikle ?uygarlık nedir ve uygar insan kimdir?? sorusuna yanıt aranmıştır. Yazarın bütün oyunları, denemeleri, öyküleri incelenmekle beraber, tezin konusundan yola çıkılarak uygarlık ve uygar insan olgusunun daha çok önem kazandığı Yalnızlığın Oyuncakları, Tensing, Kutu Kutu ve Lozan adlı oyunları seçilerek detaylıca ele alınmıştır.Çalışma sonunda, Memet Baydur'un, oyunlarında sorgulayıcı ve eleştirel bir bakış açısıyla uygarlık ve uygar insan olgusuna odaklandığı görülmüştür. Bu odaklanmada duyarlık ve aydın sorumluluğu öne çıkmaktadır.Anahtar Sözcükler: Memet Baydur, tiyatro, uygarlık, uygar insan

Mehmet Baydur is due to the plays that he has written between 1981 and 2001 one of the most productive and outstanding authors of Turkish theatre.The time, in which Baydur writes his plays, is the last quarter of the 20th century civilization. Turkey and the world are going through a political, economical, sociological and cultural change. Baydur is reflecting this in his plays not only from a local perspective that he directly witnesses but a universal one. The language he uses is full of irony, and his theatre in general is critical, analyzing and full of incisive humor.The first goal of this thesis is to analyze the general character of Memet Baydur?s plays, and to focus on the notion of civilization and civilized people. The answer to the questions of ?what is a civilization? and ?who is civilized? is searched for. Together with the study of all of his plays, essays and stories, the notion of civilization and civilized people is discussed in detail in Baydur?s plays Yalnızlığın Oyuncakları, Tensing, Kutu Kutu and Lozan.There, in the end of this thesis it becomes clear that Memet Baydur?s plays are focusing on the concept of civilization and civilized human with a questioning and critic point of view. Under this aspect, he exposes his sensitiveness and responsibility of an intellectual.Key words: Memet Baydur, theatre, civilization, civilized human