Farklı kimlik gruplarında yer kimliği, yerin anlamları ve kültürlenme süreçleri

Abstract

Bu araştırmada genel olarak, Türkiye'de sosyal psikoloji alanında çok sınırlı sayıda çalışmada ele alınmış olan iç göç olgusunun, kültürlerarası sosyal psikoloji ve çevre psikolojisi alanlarının bakış açılarından hareketle incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, İzmir'de yaşayan göçmen gruplar ve İzmir doğumlu ve kendini `kentin yerlisi` olarak tarif eden başat grup üyeleriyle gerçekleştirilen iki ayrı alan araştırmasına dayanmaktadır. İlk olarak İzmir'de yaşayan toplam 298 göçmen katılımcı ile bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Göçmen katılımcılara çeşitli sosyodemografik sorular ile Kent Merkezi Kullanımı (Karakuş & Göregenli, 2008); Kente Bağlılık (Lalli, 1992) ve Kültürlenme Ölçekleri'nin (Berry ve ark., 1989) yer aldığı bir soru formu uygulanmıştır. İkinci alan araştırması ise 177 kişilik yerli katılımcının yer aldığı bir örneklemle gerçekleştirilmiştir. Bu katılımcılara çeşitli sosyodemografik sorular ile Kente Bağlılık ve Çok-kültürlü İdeoloji Ölçekleri'nin (Arends-Toth & Van de Vijver, 2003; Berry & Kalin, 1995) yer aldığı bir soru formu uygulanmıştır. Tüm uygulamalar katılımcılarla yüzyüze görüşme yoluyla gerçekleştirilmiştir. İki çalışmadan da elde edilen veriler sayısallaştırılarak SPSS İstatistik Paket Programı ve içerik analizi teknikleri yoluyla analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, göçmenlerin göç sonrası dahil oldukları kültürel ve mekansal uyum süreçlerinin birbirleriyle ilişkili olduğunu; Başat grup üyelerinin ise kentle kurdukları ilişkinin, kentin kültürel çeşitliliğini destekleme düzeyleri ve kentte yaşayan göçmen gruplarına yönelik tutumlarıyla ilişkili olduğunu göstermiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular genel olarak, göç sonrası farklı kültürel grupların karşılaşması sürecinde mekanla kurulan ilişkinin önemini vurgulamakta ve psikoloji alanında benzer teorik çerçevelerde gerçekleştirilecek yeni çalışmaların, sadece göç ve kültürlenme süreçleri açısından değil, toplumsal çatışmaların anlaşılması ve ayrımcılığın önlenmesi bakımından da önemli olduğunu göstermektedir.

There has been not much effort to understand the internal migration process in Turkey from the view point of social psychology. The general aim of this research was to examine the issue of internal migration from an integrated model which combines the perspectives of cross-cultural social psychology and environmental psychology. The research consisted of two separate field researches which were conducted with the members of migrant group and host majority group living in Izmir. First a field research was conducted with 298 internal migrant participants. These participants were asked to fill out a questionnaire including several socio-demographic questions, Urban-Centre Usage (Karakuş & Göregenli, 2008), (Lalli, 1992), Immigrant Acculturation Scales (Berry et al, 1989). Second field research was conducted with 177 host majority members who were asked to fill out a questionnaire including Urban-Identity and Multicultural Ideology Scales (Arends-Toth & Van de Vijver, 2003; Berry & Kalin, 1995). The findings revealed that the cultural and spatial integration processes of internal migrants were significant associated with each other. Moreover the level of place attachment was significantly related with the multicultural ideology and the attitudes towards internal migrants in host majority group. These significant results emphasized the role of space and place identity in the process of intergroup relations following the migration. The study of migration processes in Turkey is crucial not only to understand acculturation process and but also to understand the dynamics of social conflicts and to prevent the discrimination.