İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin a tipi kişilik özellikleri ile iş doyumları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma resmi ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin A tipi kişilik özellikleriile iş doyumları arasındaki ilişkinin ortaya konmasına yöneliktir.2008-2009 öğretim yılları içerisinde Şanlıurfa ili merkez ,Siverek ve Viranşehir ilçelerindebulunan ilköğretim okullarında yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 15 ilköğretim okulundagörev yapan 283 öğretmen oluşturmaktadır.Araştırmada işyeri, idare, okuldaki öğretmenler arasındaki ilişkiler, ücret, yönetim tarzı,öğretmenin başarısı boyutlarında; öğretmenlerin yaş, cinsiyet, medeni durumları, mezunoldukları bölüm, hizmet süreleri, ünvanları, çalışma şekilleri, aylık gelirleri, diğeröğretmenlerle ilişkilerine göre iş doyum düzeyleri saptanmaktadır.Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişilik Ölçek Anketi, Rathus ve Nevid (1989)tarafından, bireylerin A tipi yada B tipi kişilik özelliklerine sahip olup olmadıklarınıbelirleyebilmek için üç ayrı kaynaktan yararlanılarak hazırlanan bir soru listesindenesinlenilerek, Dr. Ayşegül Durak Batıgün ve Dr. Nesrin H.Şahin tarafından geliştirilmiştir. İşdoyumu ölçeği ise araştırmacılar tarafından konu ile ilgili çeşitli literatürün ve listelerintaranması yoluyla hazırlanmıştır. Beşli derecelemeye göre düzenlenen ölçekler toplam 57madde ve 18 alt boyuttan oluşmuştur. Araştırmanın çözümlenmesinde SPSS paket programıkullanılmıştır. Araştırmada yer alan gruplar arasındaki farklılıkların belirlenmesi için?ilişkisiz grup t testi'', ?ANOVA? ve ?LSD? testi sonuçları'' tekniklerinden yararlanılmıştır.Yapılan istatistikler sonucunda şu bulgular elde edilmiştir:1- Öğretmenlerin iş doyumu düzeylerinin yaşlarına ve kıdemlerine göre anlamlı farkgörülmüştür. Yaşı ve kıdemi fazla olan öğretmenlerin iş doyumu düzeylerinin daha genç vemeslekte daha yeni olan öğretmenlere göre daha fazla olduğu görülmüştür. Buna göre,öğretmenlerin yaşlarının dolayısıyla kıdemlerinin artmasıyla iş doyumlarının da arttığısonucuna varılabilir.2- Öğretmenlerin medeni durumları,mezun oldukları fakülte,çalışma şekillerinin iş doyumlarıüzerinde önemli farklılık bulunmuştur.3- A tipi kişiliğe sahip olan öğretmenlerin daha çok ekonomik doyuma önem verdikleribulunmuştur.Araştırmanın amacını gerçekleştirmek üzere yapılan çalışmalar sonucunda ilköğretimokullarında görev yapan A tipi kişilik özelliklerine sahip öğretmenlerin iş doyumu arasındaanlamlı bir ilişki bulunmuştur. A tipi kişilik özelliklerine sahip öğretmenlerin yaşları arttıkçaöğretmenlerin iş doyumu düzeyleri de artmaktadır.

This research investigates the relationships among teachers A-type personality traifs and jobsatistactions,who work official schools.The implementation of the study was done the schools at Viranşehir, Siverek and center ofŞanlıurfa, 2008-2009 academic years. The sample of the study consisted of 283 teachersworking at 15 elemantary schools.During the study, the following issues were investigated. These were: teachers? workingplaces, relationships among teachers, salery, adminisistration styles, teachers? success,teachers? ages, married or not married, male or female, departments they gradueted, workingyears, academic carears, working styles, montly income, and comperasions of the jobsatisfactionwith other teachers.Data were collected by Using the Personalituy Inventory Survey developed by Rathus andNevid (1989) and adapted by Batıgün and Şahin ( 2006 ) in the Turkish context . The jobsatisfactionscale was developed by the researchers. In this process, the items on the scalewere obtained via the related studies done in the literature. The scale consists of 57 itemsunder 18 sub-topics and has arranged 5-likert styles. In the data analysis process SPSS pacetprogrammes were used. In order to find the differences among groups ?independent sample ttest?, `?ANOVA `? ve `?LSD tests?? were used.According to the statististical analysisi, the fallowing resualts optained.1. Significant differences were found among the teachers? job-satisfaction, ages and teachingexperiencess. Experinced teachers? job-satisfaction was much higher then the young teachers.From this piont, we can conclued that the job-satisfaction increases in paralele to teachers?teaching expereinces and ages.2. Teachers? working conditions, faculty graduated and marriage statues influences their jobsatisfactionsdifferenetly.3- Teachers who has A-type personalty traifs gives more importances on the economicsatifaction. However, a significant ralationships were found the teachers who work atelemanatry schools and have A-type personlaity traifs. When ages are ingreased, teachers?personality traifs are also ingreased.