İki farklı sefalometrik çizim ve analiz tekniğinin sert ve yumuşak doku analiz sonuçlarının karşılaştırılması

Abstract

Sefalometrik radyografiler ilk tanıtıldığından bu yana gerek bilimsel araştırmalarda gerekse klinik ortodontide geniş bir kullanım alanına sahiptir. Lateral sefalometrik radyografiler üzerinde belirlenen sert ve yumuşak dokuların açısal ve doğrusal ölçümlerine dayanan sefalometrik analizler ortodontik tanı, tedavi planlaması ve tedavi sonuçlarının değerlendirilmesinde önemli bir araçtır. Sefalometrik analizler, geleneksel yöntem olarak tanımlanan elle yapılan çizimlerin ölçülmesiyle gerçekleştirilebileceği gibi son yıllarda gelişen teknolojiye bağlı olarak çeşitli bilgisayar programları yardımıyla da yapılabilmektedir.Bu çalışmanın amacı; piyasada bulunan iki farklı sefalometrik analiz programın, elle çizim tekniğiyle karşılaştırarak birbirlerine güvenirliğini saptamaktır.Araştırmamızda, tedavi olmak üzere kliniğimize başvuran 100 bireyin lateral sefalometrik filmlerinin, geleneksel yöntem ve bilgisayar ortamında iki farklı sefalometrik analiz programı (Dolphin Imaging Version 10.5, Dolphin Imaging, Chatsworth, Calif, ABD ve Nemoceph Dental Studio NX 2006 Version 6 Dental Analysis & Treatment Planning Software, Nemotech, Madrid, İspanya) kullanılarak yapılan sert ve yumuşak doku ölçümlerinin güvenirliği, tekrarlanabilirliği ve ölçüm süreleri araştırılmıştır.Bu çalışmada istatistiksel analizler NCSS-PASS istatistiksel yazılım 2007 (329 North 1000 east, Kaysville, Utah 84037, USA) bilgisayar programı ile yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerin (ortalama, standart sapma) yanı sıra gözlemci içi ölçüm güvenirliği belirlemede geleneksel yöntem, Dolphin ve Nemoceph bilgisayar programları ile elde edilen verilerin karşılaştırılması için iki yönlü sınıfiçi korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Geleneksel yöntemle ölçüm ile Nemoceph ve Dolphin bilgisayar programları kullanılarak yapılan ölçümlerinin güvenirliğini belirlemede de iki yönlü Sınıfiçi korelasyon katsayısı, mutlak farklar ve yüzde (%) değişkenlik hesaplanmıştır. Geleneksel yöntem, Dolphin ve Nemoceph bilgisayar programlarıyla elde edilen ölçümlerin istatistiksel farklılığı eşleştirilmiş t testi kullanılanarak incelenmiştir. Dolphin programı ve elle yapılan ölçümler ile Nemoceph ve elle yapılan ölçüm sürelerini karşılaştırmak için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Sonuçların anlamlılığı (p<0,05) düzeyinde, %95'lik güven aralığında değerlendirilmiştir.Sonuç olarak, geleneksel yöntem ve bilgisayar programları ile yapılan iskeletsel, dişsel ve yumuşak dokuya ait ölçümler arasında istatistiksel olarak kabul edilebilir düzeyde uyumluluk gözlemlenmiştir. Çizim süreleri karşılaştırıldığında ise geleneksel yöntemin bilgisayarlı yöntemlere göre anlamlı derecede daha uzun sürdüğü bulunmuştur (p=0,0001).

Since they were introduced, cephalometric radiographies have been widely used both in scientific research and clinical orthodontics. Cephalometric analysis, which is based on angular, linear measurements of hard and soft tissues that are determined on lateral cephalometric radyographies, is an essential technique in orthodontic diagnosis, treatment planning and in evaluating the results of treatment. Recently, cephalometric analysis has been carried out by computer programs as well as by the traditional manual tracing.The aim of this study was to comparatively evaluate the reproducibility, reliability at speed of cephalometric analysis using two different cephalometric analysis programs with those of hand tracing.In this study, hard and soft tissue measurements of 100 patients were compared using the traditional method and two different cephalometric analysis programs (Dolphin Imaging Version 10.5, Dolphin Imaging, Chatsworth, Calif, ABD and Nemoceph Dental Studio NX 2006 Version 6 Dental Analysis & Treatment Planning Software, Nemotech, Madrid, Spain). Speed, reliability and reproducibility properties were evaluated.Statistical analysis was done using the NCSS-PASS statistical 2007 program (329 North 1000 east, Kaysville, Utah 84037, USA). Two way random intraclass correlation coefficient and 95 % confidence interval were used to determine intra-examiner measurements and conventional and two different computer based cephalometric analysis measurements. The absolute differences and % variability were also calculated. Descriptive statistics was used to summarize the data as mean and standard deviation. Paired t-test was employed in conventional and computer based analysis measurements. One way ANOVA was used to compare the tracing times of the conventional and two different computer based cephalometric analysis methods. Results were evaluated within p<0.05 significance level and 95 % confidence interval.In conclusion, a statistically acceptable degree of concordance was observed between traditional tracing method and skeletal, dental and soft tissue measurements with using computer programs. During the comparison of the two techniques in terms of tracing duration, the speed of traditional hand tracing method was significantly slower than that of the contemporary computerized tracing techniques (p=0,0001).