İki farklı tipte elektronik apex locatorın, çeşitli çapta fizyolojik foramene sahip dişlerde kök kanalları kuru iken ve NaOCI ile dolu iken farklı tipte ve çaptaki kök kanalı aletleri kullanılarak doğruluklarının değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızda; çekilmiş insan dişlerinde, iki farklı tipte elektronik apex locator'ın kök kanalları kuru iken ve %5 NaOCI ile dolu iken; farklı tipte ve çaptaki kök kanalı aletleri kullanılarak doğruluklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Çalışmamızda 120 adet tek köklü, kök rezorpsiyonu bulunmayan, çürüksüz, çekilmiş insan dişi kullanılmıştır. Endodontik kaviteler elmas yuvarlak frezler ile açıldıktan sonra kök kanallarının kuronal 1/3 lük kısımları #3, #4 ve #5 no'lu Gates glidden frezler kullanılarak hazırlanmıştır.Dişler, her grupta 40'ar adet olacak şekilde 3 ana gruba ayrılmıştır:1. gruptaki dişlere herhangi bir şekillendirme yapılmamış ve #15 no'lu K tipi file kanala girecek şekilde bırakılmıştır.2. gruptaki dişler; apikal darlıklarını geçmeyecek şekilde #40 no'lu K tipi file genişliğine dek şekillendirilmiştir.3. gruptaki dişler ise; foramen apikale' nin genişliği, #40 no'lu K tipi file genişliğinde olacak şekilde kök ucuna kadar genişletilmiştir.Kök kanalları içerisine uygun genişlikteki kanal aletleri yerleştirilerek aletin ucu, dental mikroskop altında x12 büyütmede foramen apikale'de görülene dek ilerletilmiştir. Bir dijital kumpas kullanılarak lastik rondel ile kanal aletinin ucu arasındaki mesafe ölçülmüştür. Bulunan uzunluktan 0.5mm çıkarılarak çalışma uzunluğu bulunmuştur. Tüm dişler için ölçümler 3'er kez tekrarlanarak ortalamaları alınmış ve çalışma uzunluğu olarak kaydedilmiştir. Daha sonra dişler, plastik kutulara yerleştirilen aljinat içerisine gömülmüş, kök kanalları kuruyken ve kök kanalları içerisinde %5 NaOCI varken, paslanmaz çelik ve NiTi K-file'lar ile Root ZX ve Raypex 4 elektronik apex locatorları kullanılarak elektronik uzunluklar hesaplanmıştır.İstatistiksel analizler NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007&PASS 2008 Statistical Software (Utah, USA) programı ile yapılmıştır.. Çalışma verileri değerlendirilirken normal dağılıma uygunluk gösteren parametrelerin grup içi karşılaştırmalarında `paired sample t' testi kullanıldı. Parametreler arasındaki uyumluluğun tespitinde sınıf içi korelasyon katsayısı (ICC) hesaplandı. Anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi.Tüm gruplar incelendiğinde; apikal darlık'tan ±0,5 mm mesafede Root ZX %92.5-95 arasında başarı gösterirken Raypex 4 %88.5-95 oranlarında başarılı bulunmuştur. Grup I (#15 genişlik grubu)'de; Root ZX, Raypex 4'e göre çalışma uzunluklarına daha yakın sonuç vermiştir. Grup I'de en başarılı sonuç; Root ZX'in #15 no'lu NiTi kanal aletleriyle birlikte kullanıldığı, NaOCI bulunan kanallarda elde edilmiştir. Grup II (#40 genişlik, apikal darlığa kadar)'de; hem Root ZX hem de Raypex 4, #15 no'lu kanal aletleriyle kullanıldıklarında #40 no'lu kanal aletlerine göre çalışma uzunluklarına daha yakın sonuç elde etmişlerdir. Grup II'de en başarılı sonuç; Root ZX'in #15 no'lu NiTi kanal aletleriyle birlikte kullanıldığı, NaOCI bulunan kanallarda bulunmuştur. Grup III (#40 genişlik, apikal darlığın ötesinde)'de ise; hem Root ZX hem de Raypex 4, #40 no'lu kanal aletleriyle kullanıldıklarında #15 no'lu kanal aletlerine göre çalışma uzunluklarına daha yakın sonuç göstermişlerdir. Grup III'de en başarılı sonuç; Root ZX'in #40 no'lu NiTi kanal aletleriyle birlikte kullanıldığı, NaOCI bulunan kanallarda görülmüştür.Hem Root ZX hem de Raypex 4 elektronik apex locatorlarının klinik koşullarda güvenle kullanılabileceği görülmüştür.Anahtar kelimeler: Root ZX, Raypex 4, elektronik apex locator, çalışma uzunluğu

In our study, our aim was to determine the accuracy of 2 types of apex locators while the root canals were dry or filled with %5 NaOCI, using diferent types and diameters of root canal instruments.120 single rooted teeth with no fractures, restorations, root resorpsion were selected for the study. After performing the endodontic access with round drill, the coronal portion of each canal was flared with gates-glidden drills sizes 3-4-5.The teeth were diveded into 3 main groups, 40 teeth in each:1.In this group, no instrumentation was performed and the canals were left in a way that only a #15 K-file could be inserted until the working length.2.In this group, root canals were instrumented to a #40 K-file size without passing beyond the apical constriction.3.Teeth in this group were instrumented until the apex so that the width of the apical foramen would equal to that of a #40 K-file size.A proper sized root canal instrument inserted into canal. The file pushed forward until its tip was visible at the end of the canal under x12 magnification in a dental microscophe. The distance from the tip of the file and silicone stop was measured with a digital caliper; 0,5 mm was subtracted from this length and recorded as actual length. Then teeth were embeded in the alginate which was poured into a plastic box. Electronic lengths were calculated by using Raypex 4 and Root ZX electronic apex locators with stainless steel and NiTi K-files while the canals were dry and there was %5 NaOCI in the canals.Statistical analysis was performed bu NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007&PASS 2008 Statistical Software (Utah,USA) program. During the evaluation of the data `paired sample t? test was used in the intragroup comparisons of parameters compatible with normal distrubition. In the determination of the compability of parameters intraclass correlation coefficient (ICC) was calculated. Statistical signifiance level was at p<0.05.When all groups analysed; ±0,5 mm to foramen apicale Root ZX?s accuracy was %92.5 to %95 and Raypex 4?s accuracy was %88.5 to %95. In group I; Root ZX?s results were closer to working lengths than Raypex 4. In group I the best result was gained when #15 NiTi K-file was used with Root ZX while there was NaOCI in the root canals. In group II; both Root ZX and Raypex 4 had closer results to working length when they were used with #15 K-files. In group II the best result was gained when #15 NiTi K-file was used with Root ZX while there was NaOCI in the root canals. In group III; both Root ZX and Raypex 4 had closer results to working length when they were used with #40 K-files. In group III the best result was gained when #40 NiTi K-file was usedwith Root ZX while there was NaOCI in the root canals.It was found that both Root ZX and Raypex 4 could be used safely in clinically.Key words: Root ZX, Raypex 4, electronic apex locator, working length