High performance thin-layer chromatographic method applications for qualitative and quantitative analysis of flowering aerial parts of hypericum perforatum l. and their implementations for some hypericum species and products

Abstract

Hypericum türleri (Hypericaceae), tüm dünyada ve Türkiye'de tedavi edici amaçla geleneksel olarak kullanılmaktadır. H. perforatum L., Hypericum L. cinsi içinde yer alan önemli tıbbi bitkilerden biridir. H. perforatum L. içerdiği hiperforin (floroglusinol bileşiği), hiperisin (naftodiantron bileşiği) ve/veya hiperozit (flavonoit bileşiği) ile çeşitli farmakolojik aktiviteler göstermektedir. Avrupa Farmakopesi'nde `Hyperici herbae extractum siccum quantificatum`da üç işaretleyici bileşenin kalitatif analizi İTK yöntemi ile ve kantitatif analizi YPSK yöntemi ile verilmiştir. Ancak bitkilerin analizinde HPTLC uygun bir teknik olarak giderek daha fazla kullanılmaktadır. Bu tez kapsamında, Avrupa Farmakopesi'nde belirtilen İTK ve YPSK yöntemlerine alternatif olarak, H. perforatum toprak üstü kısımlarında hiperforin, hiperisin ve hiperozidin kalitatif ve kantitatif analizi için silika jel 60 F254 YPİTK plakaları üzerinde üç YPİTK metodu geliştirilmiş ve valide edilmiştir. YPİTK analizinde üç farklı mobil faz kullanılmıştır; hiperforin analizi için n-hekzan-etil asetat (8:2); hiperisin analizi için toluen-kloroform-etil asetat-formik asit (8:5:3.5:0.6); ve hiperozit analizi için etil asetat-formik asit-asetik asit-su (15:2:2:1). Geliştirilen yeni YPİTK yöntemleri kullanılarak farklı Hypericum türü örneklerinde ve geleneksel yöntemle hazırlanmış yağlı özütünde üç bileşenin kalitatif ve kantitatif analizi yapılmıştır. Aynı yöntemler, piyasada satılan Hypericum materyali örnekleri ve yağ özütlerinin kalite değerlendirmesi amacıyla da uygulanmıştır.

Hypericum species (Hypericaceae) have been traditionally used as remedial drugs for ages across the world and in Turkey. Among Hypericum L. species H. perforatum L. is recognized as the medicinally most important member. A vast number of experimental studies have been published so far and pharmacological activities have been mostly attributed to its hyperforin (phloroglucinol derivative), hypericin (naphthodianthrone derivative) and/or hyperoside (flavonoid derivative) contents. In the European Pharmacopoeia, these three marker components in `Hyperici herbae extractum siccum quantificatum` were described for qualitative (by TLC method) and quantitative analysis (by HPLC method). On the other hand, HPTLC, as a new analytical tool, has become increasingly used as a suitable technique in analysis of herbal drugs. Within the context of this thesis, three HPTLC methods were developed and validated on HPTLC plates coated with silica gel 60 F254 for qualitative and quantitative analysis of hyperforin, hypericin and hyperoside in the flowering aerial parts of H. perforatum as an alternative to TLC and HPLC methods stated in the European Pharmacopoeia. Three different mobile phases were used in HPTLC analysis; for hyperforin analysis n-hexane-ethyl acetate (8:2); for hypericin analysis toluene-chloroform-ethyl acetate-formic acid (8:5:3.5:0.6); and for hyperoside analysis ethyl acetate-formic acid-acetic acid-water (15:2:2:1). Then the developed and validated HPTLC methods were applied on different Hypericum species and practiced to test their applicability for the quality analysis of several Hypericum samples and oily macerates purchased from herbal shops based on the concentrations of these three marker components.