Temporomandibular rahatsızlıklarda risk faktörlerinin retrospektif olarak incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı temporomandibular eklem rahatsızlıklarında (TMR) risk teşkil eden faktörlerin retrospektif olarak incelenmesidir. Yeditepe Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi Çene ve Eklem Rahatsızlıkları Bölümüne Ocak 2014 - Aralık 2016 seneleri arasında çene eklem rahatsızlığı şikayetiyle başvuran hastaların verileri toplanıldı. Dahil edilme kriterlerine uygun toplam 944 hastanın verileri incelendi. Yaşları 11-90 arasında (yaş ortalaması 36.42±14.19) değişen hastaların doldurduğu anamnez formlarındaki veriler ve sonrasında Temporomandibular Rahatsızlıklar için Araştırma Tanı Kriterleri (TMR/ATK) kullanılarak klinik muayene yapılan hastaların TMR belirti ve bulguları, risk faktörleri, koyulan tanılar kaydedildi. Klinik muayene TMR konusunda uzman olan tek bir hekim tarafından gerçekleştirildi. Hastaların şikayetleri, yaş, cinsiyet, ortodontik geçmiş, travma geçmişi, dilde izlerin ve fasetlerin varlığı, oklüzal faktörler, eklem seslerinin varlığı, koyulan tanılar istatistiksel olarak incelenip karşılaştırıldı. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için IBM SPSS Statistics 22 (IBM SPSS, Türkiye) programı kullanıldı. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metodların (Ortalama, Standart sapma, frekans) yanı sıra niceliksel verilerin karşılaştırılmasında parametrelerin gruplar arası karşılaştırmalarında Kruskal Wallis testi kullanıldı. Parametrelerin iki grup arası karşılaştırmalarında Mann Whitney U test kullanıldı. Niteliksel verilerin karşılaştırılmasında ise Pearson's Ki-Kare testi kullanıldı. Anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi. Araştırmanın sonucunda; travma ve ortodontik tedavi geçmişi olanlar ve olmayanlar karşılaştırıldığında anlamlı bir farklılık bulunmazken, faset ve dilde izlerin bulunduğu olgularda miyofasiyal ağrı tanısı anlamlı derece fazla bulundu. Derin kapanış, overjet, başbaşa kapanış, ön açık kapanış, çapraşıklık gibi oklüzal faktörler hem koyulan tanılar hem de eklem sesleri açısından incelendiğinde anlamlı bir farklılık bulunmazken, Angle Sınıf 2 oklüzyona sahip olgularda redüksiyonsuz disk deplasmanı tanısı anlamlı derece fazla bulundu. Eklem sesleri, çenede ağrı, kulak çınlaması/tıkanıklığı, baş/boyun ağrısı hastalar tarafından en sık rapor edilen belirtilerken, palpasyonda en çok ağrı hissedilen kas lateral pterygoid kası olarak kaydedildi.

The purpose of this study is to perform a retrospective analysis of the risk factos for TMD. This study consisted of patients who initialy arrived at the Orofacial Pain Clinic, Yeditepe University, Faculty of Dentistry during the years January 2014-December 2016. The final study population included 944 patient, when the inclusion and exclusion criterias are followed. The patients who are aged between 11 to 90 years (mean age 36.42±14.19) completed a form about their anamnestic information before the clinical examination. The diagnosis were made by one dentist who is an expert in temporomandibular disorders using Research Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders (RDC/TMD). All the data about sign and symptoms, age, gender, ortodontic treatment history, trauma history, presence of tongue scallope and facets, occlusal features, joint sounds, diagnosis are collected statistically compared. All statistical analyses were performed with IBM SPSS Statistics 22 (IBM SPSS, Türkiye) program. During the evaluation of the study data, along with the descriptive statistical methods (mean, standart deviation, frequency), parameters with normal distribution for the comparison of quantitative data were evaluated using Kruskal Wallis test. Parameters between the groups are compared by Mann Whitney U test. The qualitative data were evaluated by using Chi-square test. The level of significance was set at p<0.05. There were no significant correlation between diagnosis and the joint sound when the patients with a trauma and orthodontic treatment history compared to the patients without any history. The patients with clinical signs of 'facets' and 'tongue scallope' showed significantly higher diagnose rate of MPD. The disk deplacement without reduction is significantly higher in patients with an occlusion class 2, where there were no positive correlation between the occlusal features; deepbite, overjet, cross-bite, open-bite, edge to edge to the diagnoses and the joint sounds. Symptoms which are mostly reported by the patients are; joint sounds, jaw pain, ear fullness/tinnitus, head/neck ache repectively and the muscle which is most sensitive to palpation found to be lateral pterygoid.