Türkiye`nin değişik yörelerinde üretilen biralık arpalarda radyoaktivite araştırması

Abstract

-II- ÖZET İnsanlar yaşamları boyunca `doğal radyasyon çevre` den iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalırlar. İnsanların bu kay naktan dışsal ve içsel- ışınlamalarla aldıkları yıllık etkin doz eşdeğerleri, yaşam çevresinin bazı karakteristiklerine ve en fazla yaşanan bölgenin jeolojik yapısına göre değişir. Bu nedenle, özellikle hayvan yemi olarak ve biracılıkta kullanılan arpaların üzerinde bir radyoaktivite araştırması yapılmıştır. Türkiye'nin değişik illerinden alınan 17 arpa örneği ve yurt dışından tohumluk olarak kullanma amacıyla ithal edilen 4 arpa örneği üzerinde eU, eTh konsantrasyonları ve eU/eTh kıyaslaması ayrıca Ra-226 ve gros beta aktivite değerleri sap- tanılmıştır. Örnekler, eU ve eTh konsantrasyonları için tane, öğütül müş ve kömür halinde, alfa sayımları için, öğütülmüş ve kömür halinde kullanılmıştır. Her iki yöntemde de kömür haline ge tirilmiş örneklerin daha iyi yeni hata payını azaltan değer ler verdiği tesbit edilmiştir. Beta sayımlar için ise 0,5 gr 1 tk beyaz kül haline getirilmiş örnekler kullanılmıştır. Sonuç olarak, arpa örneklerinin eU ve eTh konsantrasyon ları ile Ra-226 aktivitesinin çok düşük olduğu, buna karşılık; gross aktivite değerlerinin normal düzeyde olduğu gözlenmiş tir. Ayrıca eU^>eTh olduğu görülmüştür.Gros Beta değerlerinin büyük ihtimalle K-40 izotopundan ileri geldiği düşünülmektedir eU/ eTh olması bitkinin topraktan su ile toryuma oranla suda daha fazla çözünen uranyum bileşiklerini emdiğini göstermiştir,

-III- SUMMARY Man has always been exposed to ionizing radiation origina ting from the natural radioactive environment. The yearly effective dose received by man from internal or external radiation varies depending upon the characteristics of the region in which they live and its geological position. In order find out the radioactivity of barley in beer- making and for animal feed, we made o radioactivity test on 17 barley samples obtained from different parts of Turkey and 4 others imported as seed. Estimates were made of ell and eTh concentrations and eLI/eTh ratios, and also of Ra-226 and gross beta activity volues. For eU and eTh concentrations, the samples were used in whole grain, ground and carbonised forms, but only the ground and carbonised forms were used for alfa measurements. In both methods, the carbonised forms of samples gave better and more accurate volues. However, for beta counts 0,5 gr. white ash forms of samp les were used. Results showed that, el) and eTh concentrations, and Ra-226 activity were low while gross beta activity seemed to be: normal. We also found that eU was much greater than eTh (el) ^> eTh). It was thought that gross beta volues were probably due to isotope K-40. The results we found, namely that eU was greater than eTh (eU^ eTh) indicated that the plant absorbs uranium compounds of a higher solubility than thorium from the soil by means of water in the soil.