Anne-baba tutumları ile İnternet bağımlılık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Sultanbeyli ilçesi örneği)

Abstract

Bu araştırma, öğrenci algılarına göre Anne Baba Tutumları ile İnternet Bağımlılığı arasındaki ilişkiyi inceleyerek varsa İnternet Bağımlılığına etki eden anne baba tutumlarının tespit etmek üzere yapılmıştır.Bu araştırmada öğrenci algılarına göre Anne Baba Tutumları ile İnternet Bağımlılığının öğrencilerin cinsiyetine, yaşam yerine, okul türüne, sınıf düzeyine, annesinin öğrenim durumuna, babasının öğrenim durumuna, anne ile ilişkilerine, baba ile ilişkilerine, arkadaş grubu bulunup bulunmamasına, fiziksel özelliklerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Sultanbeyli ilçesindeki Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı meslek liselerinde okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Bu doğrultuda ölçekler, bu evrenden 6570 öğrenci arasından tesadüfi örnekleme yöntemleri ile seçilmiş toplam 490 öğrenciye uygulanmıştır.Öğrencilerin İnternet Bağımlılığını ölçmek için Prof. Dr. Kültekin ÖĞER'in geliştirdiği BAPİNT Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek 18 madde ve internet kullanım sıklığı, tanı, yaşama etkileri, internet kullanma isteğinin şiddeti ve internet kullanma bağımlılığından kurtulma motivasyonunu ölçen 5 alt boyuttan oluşmaktadır. Öğrencilerin anne babalarının tutumlarını ölçmek amacıyla Kuzgun ve Eldeleklioğlu (1999), tarafından geliştirilen Ana Baba Tutumları Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek 40 madde ve Demokratik Tutum, Koruyucu Tutum ve Otoriter Tutum olmak üzere 3 alt boyut içermektedir. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 15.0 paket programı kullanılarak demografik özelliklerin frekans ve yüzde değerleri incelenmiş, ölçeklerden alınan puanların aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmıştır. İnternet Bağımlılığı ve Anne Baba Tutumları ölçeklerinden alınan puanların; cinsiyetine, okul türüne, anne ile ilişkilerine, baba ile ilişkilerine ve arkadaş grubuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için Bağımsız Grup T testi, yaşam yerine, annesinin öğrenim durumuna ve babasının öğrenim durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için Kruskal Wallis-H Testi analizi ve hangi 19 gruplar arasında anlamlı farklılıklar olduğunu belirlemek üzere Mann Whitney-U testi, okul türü ve fiziksel özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Anne ile ilişkilerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için Mann Whitney U testi yapılmıştır. Ölçeklerin toplam puanları arasındaki ilişkiler, Anne Baba Tutum Ölçeği ve İnternet Bağımlılık Ölçeği toplam puanları ve alt boyut puanları arasındaki ilişkiler Pearson Momentler Çarpımı analizi yapılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; yaşam yeri öğrencilerin İnternet Bağımlılık Düzeyi ve Anne Baba Tutumları algısı üzerinde etkili bir değişken değildir. Öğrencilerin İnternet Bağımlılığı Düzeyi cinsiyetlerine, sınıf düzeyine, annesinin öğrenim durumuna, babasının öğrenim durumuna, anne ile ilişkilerine ve baba ile ilişkilerine göre; öğrencilerin anne baba tutumları algısı cinsiyetlerine, okul türüne, sınıf düzeyine, babalarının öğrenim durumuna, anne ile ilişkilerine, baba ile ilişkilerine, arkadaş grubu bulunup bulunmamasına ve fizikselözelliklerine göre farklılaşmaktadır. Öğrencilerin İnternet Bağımlılık Düzeyi düşük düzeydedir. Öğrencilerin İnternet Bağımlılık Düzeyi ve Anne Baba Tutumları algısı arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Anne Baba Tutumları ile İnternet Bağımlılık Düzeyi arasında anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Koruyucu ve otoriter anne baba tutumları internet bağımlılık düzeyini yükseltmektedir. Demokratik anne baba tutumu yükseldikçe İnternet Bağımlılığının yaşama etki düzeyi düşmektedir. Koruyucu ve otoriter anne baba tutumları yükseldikçe internet kullanım sıklığı, internet bağımlılığı tanı puanları, internet bağımlılığının yaşama etkisi ve internet kullanma isteğinin şiddeti de yükselmektedir.Kullanılan Anahtar Kelimeler: Öğrenci, lise, meslek lisesi, anne, baba, tutum, internet, bağımlılık

This research has been done to examine and determine the relationship between the possible internet addiction and the parents attitude considering the students' perception. In this research, parents' attitude and internet addiction considering the students' perception have been examined accourding to the students' gender, environment, school type, grade, parents' education and relationship to their mother and father, their peer group presence and physical qualities whether they show a statistical difference in meaningful level. A descriptive scanning model has been used in the research. The students, who study at vocational schools under the Ministry of Education in Sultanbeyli district in İstanbul city in 2013-14 educational year, constitute the environment of the research. In this direction, the scale has been carried through 490 students in total, who were elected with the random sampling methods out of 6570 students in this environment. To measure the students' internet addiction, BAPINT Scale, originated by Prof. Dr. Kültekin ÖĞER has been used. The scale is constituted by 18 items and 5 sublevels, measuring the frequency of the internet use, diagnose, effects on life, the intensity of the desire to use internet and the motivation of getting rid of the internet addiction. To measure the parents' attitude, The Parental Attitude Scale, originated by Kuzgun and Eldeleklioğlu (1999) has been used. The scale includes 40 items and 3 sublevels on Democratic Attitude, Protective Attitude and Authoritarian Attitude. To analyze the data. SPSS 15.0 package program has been used to examine the frequency and the percentage values of demographic characteristics, moreover the arithmetic average of scales and the standart deviation have been calculated. Independent T Group Test has been used to determine whether the scores got from the internet addiction and parents' attitude scale differ due to the gender, school type, 21 relationship to the mother and father and to the peer group; Kruskal Wallis-H Test Analysis has been used if they differ due to the environment, parents' education, Mann Whitney-U Test has been used to determine which groups differ in meaning from each other, (ANOVA) Unilateral Variance Analysis has been used to determine whether they differ due to the school type and physical qualities and Mann Whitney U Test is applied to determine whether they differ up to the relationship to the mother.The correlation between the scales' total scores, Parents' Attitude Scale and InternetAddiction Scale total scores and sublevel scores has been analysed by Pearson Moments Multiplication Analysis. According to the research results; the environment is not an effective variable on the students' internet addiction level and the parents' attitude perception. Students' Internet Addiction Level differ in their gender, grade, parents' education, relationship to mother and father; students'parents' attitude perception differ in their gender, school type, grade, father's education, relationship to mother and father, peer group presence and physical qualities. Students' Internet Addiction Level is low. Positive meaningful correlations have been established between Students' Internet Addiction Level and Parents' Attitude. Protective and authoritarian parents' attitude increases the internet addiction level. The more the level of democratic parents' attitude the less the internet addiction effects on life becomes. When the protective and authoritarian parents' attitude increases, the frequency of the internet use, the diagnose scores of the internet addiction, the effects of the internet addiction on life and the intensity of the internet usage desire increases.