Sınıf öğretmenlerinin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki (İstanbul ili-Ümraniye ilçesi örneği)

Abstract

Günümüzde toplumların uygarlık düzeyi nitelikli insanlarının sayısıyla doğru orantılıdır. Nitelikli insan sayısı ise ancak kaliteli bir eğitim süreciyle mümkündür. Toplumun kalkınmasını ve belirli bir bilinç düzeyine ulaşmasını sağlayan en önemli eğitim kurumları ilkokullardır. Bu nedenle, birçok ülkede ilkokul öğretim düzeyi ücretsizdir. Çünkü ilkokullar, toplumdaki diğer kurumlara liderlik yapmaktadır. Bireyler ilkokulda aldıkları bilgi beceri, değer ve davranışları çalıştıkları kuruma taşırlar. İlkokullar bu rolü sınıf öğretmenleri aracılığıyla yerine getirirler. Bir eğitim sisteminin kalitesi o sistemin en önemli öğesi olan öğretmenlerinin kalitesiyle aynı düzeydedir. İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin fikirlerini korkmadan paylaşmaları, var olan sorunlarla ilgili önerilerde bulunmaları, kendilerini değerli hissettikleri çalışma ortamlarının olması kalitenin artırılmasında önemli rol oynamaktadır. Sorunlarını dile getiremeyen öğretmenlerin okulun amaçları doğrultusunda çalışması, bu amaçlar doğrultusunda yüksek performans göstermesi beklenemez. Hızla değişen dünyada, toplumun ihtiyaçlarına yönelik bir eğitim sisteminin oluşturulması, bu okullarda görev yapan öğretmenlerin kendilerini ifade edebilmelerine bağlıdır. Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin örgütsel sessizlik davranışları ile örgütsel bağlılık davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Öğretmenlerin sessizlik ve bağlılık davranışlarının; yaş, cinsiyet, medeni durum, mezun olunan fakülte, kıdem, okulda çalışılan süre gibi değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediği de incelenmiştir. Bu kapsamda geliştirilen hipotezler ve araştırma soruları İstanbul ili, Ümraniye ilçesinde bulunan 11 ilkokulda görev yapan toplam 360 kadrolu öğretmenden elde edilen verilerin oluşturduğu örneklemle test edilmiştir. Araştırma verilerine anket yöntemi ile ulaşılmıştır.Bu araştırmada, kişisel bilgi formu, örgütsel sessizlik ölçeği ve örgütsel bağlılık ölçeği veri toplama aracı olarak kullanılmıştı. Araştırma sonuçlarına göre; çalışmaya katılan sınıf öğretmenlerinin örgütsel sessizlik algıları orta düzeye yakın, örgütsel bağlılık algıları ise orta düzeydedir. Bu sonuç ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin okuldaki sorunların çözümüne yönelik görüş ve önerilerini açıklamaktan çekindikleri, algıladıkları tepe yönetimin açıklığına göre düşünce ve önerilerini paylaştıklarını göstermektedir.Üst yönetim tarafından görüş ve önerilerinin dikkate alındığını düşünen öğretmenler daha az sessizlik davranışı gösterme eğilimindedir.Araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ise orta düzeydedir. İlkokullarda görev yapan sınıf öğretmenleri görev yaptıkları okullara orta düzeyde bir bağlılık göstermektedir.Örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık ölçekleri alt boyutları arasındaki ilişkiler incelendiğinde şu sonuçlara ulaşılmıştır.Örgütsel sessizliğin korunmacı sessizlik ve kabullenici sessizlik alt boyutları ile örgütsel bağlılığın normatif bağlılık alt boyutu arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Bilinçli olarak sessiz kalmayı tercih eden öğretmenler, görev yaptıkları okula karşı kendilerini borçlu hissetmektedir. Korunmacı sessizlik boyutu ve kabullenici sessizlik boyutu ile duygusal bağlılık boyutu arasında ise negatif, fakat anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Okulun başarısı ve amaçlarına ulaşması için sessiz kalmayı tercih eden öğretmenlerin kendilerini okula ait hissetmedikleri görülmektedir. Diğer bir ifadeyle korunmacı ve kabullenici sessizlik davranışı arttıkça öğretmenler içsel olarak okuldan uzaklaşmakta, kendilerini okulun bir parçası olarak görmemektedir. Anahtar Sözcükler: Sessizlik, örgütsel sessizlik, bağlılık, örgütsel bağlılık

Relations between organizational silence and organizational liability of the class teachers. Civilization level of the sociaties are related to the number of qualified people. Number of the qualified people can only be acheived by a qualified education.Primary schools are the most important education institution which assure the development of the socisty and increase of the ameliored consious level. So, prşmary level school are free of charge fort he most of the countries. Primary schools lead to the other institutions of the sociaty. İndividuals bring with thenselves the information, talent, values and behaviours to the future institutions where they are involving. Primary schools realize this task by the class teachers. The quality level of an education sysytem is related to the quality of the teachers who are the most important part of it. Freedom of sharing the ideas, participation to the existant problems, an environment where they feel valuable will help to the increase of the quality. Teachers who can not express the problems are not supposed to work fort he school's targets and Show high performance. An education sysytem which is aiming the demands of sociaty is related to the teachers who can express themselves. The target of this research is identifying the relationship between organizational silence behaviour and organizational liability.It is implemented the variability of the silence and liability behaviour by age, gender, marital status, graduated faculty, experiance, duration of work in the school etc.The proposed hypothesis and research queries are tested through 360 teachers among the ones working in the 11 schools in Umraniye districk of Istanbul. The data of the research is reached by survey. Personal information form, organizational silence scale and liability scale wre used for collecting data during this research.According to the result of the research, organizational silence perception is close to medium, organizational liability perception is on medium level.This result Show that the teachers hired on the primary schools are far to exspress their ideas about the solutions of the problems of their schools and they express them according the behaviour of the top management. The teachers who believe that their opinions are considered, are tempted to be less silence behaviour.The class teachers who participated to the research have medium organizational liability. The following results are achieved when the relation of lower level of organizational silence and organizational liability was examined. It is seen that there is positive and cognitive relation between protective silence and obeying silence, lower dimesions of organizational silence and normative liability , lower dimension of organizational liability. The teachres who stay silent conciously feel themselves under obligation to their school. There is a negative but cognitive relations between protective and obeying silence dimesions and sentimental lkiability.Teachers who are silent fort he success and reach to the targets of their school, have less belonging feelings for their schools. With another expression, whenever protective and obeying silence behaviour increase, teachers feel away from their school and less belonging behaviour.Keywords: Silence, organizational silence, commitment, organizational commitment