Akbaba gazetesinin inkılaplara bakış açısı: 1922-1939

Abstract

Türk mizahına önemli katkıları olan Yusuf Ziya Ortaç ve Orhan Seyfi Orhon tarafından çıkarılan Akbaba gazetesinin 7 Aralık 1338(1922)'den 1939 yılana kadar olan tüm sayıları incelendi.1923'ten sonra bazı tarihler, Cumhuriyet mizahı için önemli olmaya başlamıştır. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte siyasi alanda başlayan inkılâp hareketlerini toplumsal alanda ve ekonomi alanında yapılan inkılâp hareketleri takip etmiş; çağdaşlaşma alanında gerçekleşen inkılâp hareketleriyle modern Türkiye'nin doğuşu gerçekleşmiştir.Cumhuriyet dönemi mizahı için 3 Kasım 1928 ayrı bir önem arz etmektedir.1928 yılı hem büyük bir bitişi hem de büyük bir başlangıcı temsil eder. Akbaba Harf İnkılâbı'nın kabulüyle başlangıçta iki alfabeyi birden kullanmıştır. Karikatürlerinin bir kısmı eski alfabeyle bir kısmı da yeni alfabeyle yayınlanmıştır.Yeni alfabenin kabulünden sonra gerçekleşen önemli bir tarih de 9 Ağustos 1930'dur. Bu tarihte Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulması ve Akbaba'nın bu fırkanın kurulmasına yaptığı muhalefet dikkat çekici niteliktedir. Gerçi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası döneminde Cumhuriyet Halk Fırkası taraftarı yayınlara yer veren Akbaba, Serbest Cumhuriyet Fırkasına yaptığı muhalefet nedeniyle okur kitlesini kaybetmiştir.1931-1933 yılları arasında yayın hayatına ara vermek durumunda kalmıştır.1933'te tekrar yayın hayatına başlayan Akbaba eski çizgisinden taviz vermemiş yine inkılâpların savunucusu olarak yayın hayatına devam etmiştir.

The Akbaba newspaper was published by Yusuf Ziya Ortaç and Orhan Seyfi who significantly contributed to Turkish humor. All the numbers of the newspaper was viewed from the 7th of December, 1338 (1922) to 1939. The cartoons, which were relevant with the reforms, were published in these dates. They were made intensively and attempt to place in this time period.They were photographed and the comments were made underneath these photographs.The cartoons which were published in the old alphabet, translated into the Latin alphabet letters.Some dates will be getting more important for The Republic Humor after the date 1923. By thedeclaration of Republic, reform movements which were made in the area of social and economic will be following the reform movements that begin in the area of politics. The birth of modern Turkey will exist by the help of the occurance of reform movements in the area of modernization.The 3rd of November, 1928 will be important for the period of Republican Humor. 1928 will be representing both a major ending and a major begining. Akbaba used both of the two alphabets during the Alphabet Revolution. Some of the caricatures were published in old alphabet whereas some of them were published in new alphabet.One of the most important date is the 9th of August, 1930 after the adoption of the new alphabet. On this date, the establishment of Free Republican Party and Akbaba?s opposition to this establishment was prominent to the nature of this military division. In the period of The Progressive Republican Party, Akbaba which published the Republican People Party?s supportive broadcasts, lost its audience because of its opposition to the Free Republic Party.Akbaba had to suspend the publication between 1931and 1933. It continued publishing again in 1933 and did not compromise its old line stil and also continued publishing as an advocate of the reforms.