Çanakkale Savaşında denizaltıların stratejik rolü ve önemi

Abstract

İtilaf Devletleri Birinci Dünya Savaşında Çanakkale Boğazı'nı denizden zorlayarak geçmek istemişlerdir. Bu maksatla 18 Mart 1915'te muazzam bir donanma gücüyle saldırmışlar, günün sonunda ise çok ağır kayıplar vererek, büyük bir hayal kırıklığıyla geri dönmüşlerdir.Yaşanan bozgun sonrasında itilaf devletleri bu kez 25 Nisan 1915 tarihinde kara harekatına girişmişlerdir. Aynı gün bir denizaltıyı, Cephenin 3 alternatifli (2 kara, 1 deniz) ulaştırma hatlarına sahip olması nedeniyle başarılı ihtimali olmayan `Cephenin lojistik desteğinin kesilmesi` göreviyle Marmara Denizi'ne göndermişlerdir.Sadece bir gün sonra Müttefik çıkarma birliklerinin çok zor duruma düşmesi üzerine, Çıkarma Birlikleri Komutanı General Birdwood geri çekilme için General Ian Hamilton'dan karar vermesini istemiştir. Hamilton karar aşamasındayken ve Çanakkale Savaşı sonuçlanmak üzereyken, gönderilen denizaltının Marmara'ya sızdığı bilgisi Hamilton'a ulaştırılmıştır. Bunun üzerine Hamilton geri çekilme kararından vazgeçmiş ve denizaltının Marmara'ya ulaşmasını gerekçe göstererek General Birdwood'a dayanmalarını emretmiştir.Kara ikmal hatlarının denizaltılarla kesilmesinin imkansız olmasına rağmen, bu tarihten itibaren Müttefik komuta kademesi tarafından harekatın başarısı denizaltıların başarısına bağlanmıştır. Denizaltılar da savaş hukukuna uysun uymasın ellerinden gelen her şeyi yaparak kendilerine yüklenen bu sorumluluğu umutsuzca yerine getirmeye çalışmışlardır.Müttefik denizaltılarının yaklaşık 9 ay süren çabalarına ve verdirdikleri zararlara rağmen Cephenin lojistik ulaştırması kesilmemiş, ancak savaşın yaklaşık 9 ay uzaması nedeniyle her iki taraf için getirdiği yıkım çok büyük olmuştur.Sonuç olarak, denizaltı harekatı amacına ulaşamayarak başarısız olmuş, İtilaf Devletleri yenilmiş ve 26 Nisan 1915'te sonuçlanması gereken Çanakkale Savaşı, büyük yıkımlardan sonra ancak 9 Ocak 1916'da sona ermiştir.Anahtar Kelimeler: Çanakkale Savaşı, denizaltı, lojistik, destek, deniz savaşları, strateji.

During the First World War, Entente States wanted to pass Çanakkale Strait by forcing through the sea. For this purpose at 18th March 1915 they brought together a huge navy force and attacked with all their powers. At the end of the day had very heavy losses and returned in a big disappointment.After the big defeat Entente states started landing operation on April 25. At the same day, they sent a submarine to the Strait with the mission to `cut off the logistical support of the fronts`. The task was impossible to succeed due to the fact that the frons had 3 alternate transportation routes (2 on land, 1 at sea).Only after one day, General Birdwood, Commander of Landing Units, demanded General Ian Hamilton's decision to withdraw. While Hamilton was about to make decide, and Çanakkale War was about to end, the information that the submarine has sneaked to Marmara was delivered to him. After that Hamilton changed his mind and ordered General Birdwood to do anything to stand.From that date on, the success of the operation has been tied to the success of the submarines by the Allied Head Quarters. The submarines, ignoring all the İnternational Laws, tried to succeed their mission by doing everything they can, even though the truth that the supply lines on land couldn't be cut off by the submarines.Despite the efforts of the Allied submarines for nearly 9 months and the damages they have caused, the front's logistics delivery has not been cut off, but the destruction caused by the 9-month extension of the war has been great.As a result, the submarine operations failed as they couldn't reach their goal, The Entente States were defeated and The Dardanelles Campaign ended on 9 January 1916 after big devastation for both sides.Key words: Dardanelles Campaign, submarine, lojistic, support, sea wars, submarine operations, strategy.