Ruhsal bozukluklarında hastalık öncesi yaşam olaylarının görüşme yöntemiyle araştırılması

Abstract

ÖZET Yaşam stress2 inin ölçülebilmesi, sağlık değişimleriyle aradaki bağıntının gösterilebilmesi, son 25 yıl içinde yapılan çalışmalarla gerçekleştirilebilmiştir. Son yıllarda yapılan birçok araştırmanın konusu, yaşam olayları ve bunun sonucunda oluşan stress ile hastalığın ortaya çıkışı arasındaki ilişkinin araştırılmasını içermektedir. Çalışmamızda, iki psikiyatrik hastalık grubunda sağlıklı kontrol grubuyla karşılaştırmalı olarak hastalık öncesi yaşam olaylarını sap tama amaçlanmıştır.. E. Ü.TJT Psikiyatri polikliniğine başvuranlar içinden, çalışmanın gerektirdiği koşullara uyan olgular seçilerek, Nevroz grubu (62 denek) ve Fonksiyonel Psikoz, grubu (36 denek) oluşturulmuştur. Çeşitli kurumlardan, demografik özellikler yönünden hasta gruplarına benzerlik gösteren 39 kişi rastgele örnekleme ile seçilerek sağlıklı kontrol grubu oluşturulmuştur. Veriler, amaca uygun biçimde geliştirilmiş bir standart görüşmeyle toplanmış ve sonuçlar istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Çalışmamızın bulguları şöyle özetlenebilir: 2 yıllık ve 6 aylık olay sayıları her iki hasta grubunda kont rol grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Bu bulgu, yaşam olaylarının 2 yıllık dönemde yığılma göstererek ruhsal hastalığın ortaya çıkışında etkin olduğu biçiminde yorumlanabilir. Beklentimize uygun olarak, distress skorları her iki hasta grubunda sağlıklı kont rol grubuna göre anlamlı düzeyde artış göstermiştir. Bu bulgu, ruhsal bozukluğu olan bireylerin yaşam olaylarını sağlıklı bireylere göre daha stress' li algıladıklarını düşündürmektedir, îki hasta grubu arasında önemli fark olmaması da, stress miktarının hastalığın tipi ü- zerinde etkin olmadığını düşündürmektedir. Hasta gruplarında, hastalık öncesi yaşam olayları ile uyum fonksiyonlarının daha çok bozulduğu görülmüştür. Olayın oluşturduğu distress' in ve olaya uyum gösterebilmenin ruhsal hastalığı öngörmede eşdeğerli olduğu düşünülebilir. Yaşam olaylarının nitelikleri yönünden de gruplar arasında anlamlı farklılıklar saptanmış ve hasta deneklerden elde edilen olaylar frekanslarına göre dizilerek bir yaşam olayları listesi oluşturulmuştur. Sonuçlar, konuya ilişkin çalışmaların sonuçlarıyla karşılaştırılarak tartışılmıştır.