Beta talasemililerde demir deposu ve serum ferritininin önemi

Abstract

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Hematoloji Biriminde izlenen 43 homozigot beta talasemili olgu ile bunların anne ve babalarından oluşan 43 heterozigot beta talasemili olgu ayrı ayrı kontrol grupları ile demir depolarının durumu açısından incelenmiş ve serum ferritininin demir depolarının durumunu ortaya koymadaki önemi vurgulanmıştır. Tüm olguların hemoglobin, hematokrit, Hemoglobin F, Hemoglobin A, serum demiri, total demir bağlama kapasitesi, serum ferritin değerleri ile homozigot beta talasemili olguların karaciğer fonksiyon testleri ile HB Ag ve Anti-HB sonuçları incelenmiş ve istatistiksel değerlendirmeleri yapılmıştır. Homozigot beta talasemili olguların cinsiyet farkı olmaksızın hepsinin serum ferritinleri çok yüksek bulunmuş ve şelasyon sağaltımının yeterli olmadığı, daha iyi yapılması gerektiği düşünülmüştür. Karaciğer fonksiyon testleri bozukluğu ile serum ferritininin yüksekliği arasında anlamlı ilişki bulunmuş ve serum ferritininin çok yüksek bulunduğu olgularda akut veya kronik karaciğer hastalığı açısından dikkatli olunması gerektiği vurgulanmıştır. Heterozigot beta talasemili olgularda ise hem kadınlarda, hem de erkeklerde demir depoları boş bulunmuştur. Toplumumuz--52- daki normal kadınlarda da demir yetersizliği vardır ve kliniğe yansım am akla birlikte demir depoları boş bulunmuştur. Ülkemizin sosyoekonomik koşullarından ve beslenme şeklinden kaynaklanan bu eksiklik özellikle gebelik döneminde kadınlar için büyük sorunlara yol açmaktadır. Transferrin satürasyonunun hem demir yetersizliğini, hem de fazlalığını göstermede sensitif bir yöntem olmadığı kanıtlanmıştır. Serum ferritin değeri demir yetersizliğinin erken dönemindeki laboratuvar bulgusu olduğundan özellikle demir depolarının boş. olduğunu kanıtlamada güvenilir bir laboratuvar testi olarak kabul edilebilir.