Primer akciğer karsinomlarına bağlı kemik metastazlarında serum osteokalsin düzeyi

Abstract

ÖZET Osteokalsin, osteoblasts tarafından K vitaminine bağımlı olarak sentezlenen nonkollajenöz, kemiğe spesifik bir proteindir. Gama karboksi glutamik asit (Gla) içermesi nedeniyle BGP (Bone Gla Protein) olarak da adlandırılan bu proteinin serum seviyesi osteoblastik aktiviteyi yansıtmakta, dolayısıyla kemik metabolizması hakkında bilgi vermektedir. Bu nedenle serum osteokalsin düzeyinin metabolik kemik hastalıklarında olduğu gibi tümörlere bağlı kemik metastazlarında da metastazı gösteren bir marker olup olmadığı araştırılmaktadır. Primer akciğer karsinomlarına bağlı kemik metastazları %22-25 oranında görülmekte olup genellikle osteolitik tiptedirler. Bu çalışma serum osteokalsin düzeyinin, kemik metastazını belirlemede bir marker olup olmadığını ve tedaviden etkilenip etkilenmediğini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya alınan 88 akciğer karsinomlu olgu (Epidermoid karsinom 66, Küçük hücreli akciğer karsinomu 16, Adenokarsinom 6 olgu) tüm vücut kemik sintigrafisi temel alınarak klinik bulgular, radyolojik ve biyokimyasal incelemelerle kemik metastazı yönünden araştırılmış ve 44 olguda metastaz saptanmıştır. Olguların %28'i radyoterapi ve/veya kemoterapi görmekte olup 60'ı herhangi bir tedavi almamıştır. Olgularda kemik metastazı ile klinik bulgular (ağrı ve hassasiyet) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0.01). Radyolojik yöntemlerin (akciğer radyogramı, kemik grafisi, toraks ve/veya batın BT) kemik metastazı yönünden spesifisiteleri %100, sensitiviteleri ise daha düşük bulunmuştur. Histolojik tip ayrımı yapılmaksızın tüm akciğer karsinomlu olgular ile epidermoid karsinomlu olgular içinde serum osteokalsin düzeyi, kemik 28metastazı olanlarda olmayanlara göre daha yüksek bulunmuştur, ancak fark istatistiksel olarak anlamlı değildir (p>0.05). Hem tüm akciğer karsinomlu hem de epidermoid karsinomlu olgular içinde serum osteokalsin düzeyi, kemik metastazı olup tedavi görenlerde tedavi görmeyenlere göre daha yüksek bulunmuş ancak istatistiksel anlamlılık saptanmamıştır (p>0.05). Metastazı olmayan olgularda ise serum osteokalsin düzeyi, tedavi görmeyenlerde görenlere göre daha yüksek olup yine bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Tedavi görmekte olan hem tüm olgular hem de epidermoid karsinomlu olgular içinde kemik metastazı olanlarda olmayanlara göre osteokalsin düzeyi istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0.05). Serum osteokalsin düzeyi ile ALP, Ca++, inorganik P arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p>0.05). Sınırlı sayıda olgu ile yapılan çalışmamızda akciğer karsinomlarma bağlı kemik metastazlarında serum osteokalsin düzeyinin yükseldiği ve serum seviyesinin radyoterapi ve/veya kemoterapiden etkilendiği görülmüştür. 29