Balata fabrikasında çalışanlarda asbestosis riski

Abstract

ÖZET Asbest lifleri inhalasyonun plevral ve pulmoner hastalıkların oluşumuna neden olduğu bilinmektedir. Asbest liflerinin akciğer parankiminde saptanması asbeste bağlı akciğer hastalıklarının önemli bir bulgusudur. Bu nedenle, akciğerlerdeki asbest yükünün belirlenmesi hastalığın nedeninin ortaya konması açısından önemlidir. Asbestosis kuşkusu olan her olguda akciğer dokusunda elektron mikroskopik analiz ile asbest liflerinin belirlenmesi mümkün değildir. Bu amaçla yapılan bronkoalveoler lavaj (BAL) çalışmalarında, BAL sıvısının her mililitresinde 1 asbest cisimciğinin kuru akciğer dokusundaki 1000-3000 asbest cisimciği ile korelasyon gösterdiği ve 1 asbest cisimciği/ml üzerinin ciddi asbest maruziyetini gösterdiği ileri sürülmektedir. Bu çalışmada chrysotile tip asbest kullanarak fren balatası üreten bir fabrikada 2.6-5.3 lif/cm3 arasında toz içeren ortamda 5 yıldan daha uzun süredir çalışan radyolojisi kuşkulu 19 işçi ve radyolojisi normal 15 İşçi ile tozlu ortamla ilişkisi olmayan 9 memur ve çeşitli tanılarla kliniğimize yatan anamnezlerinde direkt yada indirekt asbest maruziyeti öyküsü bulunmayan 13 hastaya BAL yapılmış, BAL'da asbest cisimciği ve lifi, solunum fonksiyon testleri ve hücresel analizle birlikte tanıya katkıları yönünden incelenmiştir. BAL'da asbest cisimciği ve lif sayısı işçilerde memur ve kontrol grubundan anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0.01). Sigara paket yılı ve çalışma süreleri istatistiksel olarak aynı bulunan işçi ve memurlar solunum fonksiyon parametreleri açısından karşılaştırıldığında işçilerde DLCO ve DLCO/VA anlamlı olarak düşük bulunmuştur. Asbeste maruz kalan işçilerin BAL hücreanalizinde hafif nötrofilik alveolit saptanmakla beraber, ortalama BAL nötrofil değerleri memurlarla kıyaslandığında anlamlı değildir. Bu bulgularla, asbestosis gelişimini izlemede BAL asbest cisimciği sayısı ve solunum fonksiyon testlerinin (özellikle DLCO/VA ve DLCO) BAL sıvısı hücre dağılımının değerlendirilmesine göre daha duyarlı olduğu düşünülmüştür.