Gecikmiş pubertenin kemik dansitesi üzerine etkisi

Abstract

51 7. ÖZET Çalışmamızda, puberte gecikmesinin kemik dansitesi üzerindeki etkilerini görmek amacıyla, 13-19 yaşlar arasında puberteye girmemiş, 28 erkek ve 3 kızdan oluşan 31 olgunun kemik dansitesi ölçümü yapıldı. Kıyas yapabilmek için de sağlıklı adolesanlardan yine 13-19 yaş grubunda 3 kız ve 11 erkekten oluşan 14 kişilik bir kontrol grubu oluşturduk. Gecikmiş puberteli gruptaki olgular, 1992-93 yıllarında Endokrin Polikliniğimize çeşitli nedenlerle (familyal boy kısalığı, hipogonadotropik hipogonadizm, tedavi almakta olan büyüme hormonu eksikliği, diabetes insipidus, yapısal puberte gecikmesi) başvuran hastalar arasından seçildiler. Çalışmayı Dual Enerji X-Ray Absorbsiyometri (XR-26, Norland) yöntemiyle gerçekleştirdik. Çalışmadaki hastaların yaş ortalaması 15.4 + 1.4, boy ortalaması 146 + 7.28, ağırlık ortalaması 39.35 + 5.7 iken, kontrol grubunun yaş ortalaması 15.78 + 1.6, boy ortalaması 164.4 +9.7, ağırlık ortalaması 55.14 + 15.8 idi. Hasta grubunda kemik yaşı ortalaması 11.66 + 1.39 bulundu. Her iki grupta kemik dansitesi vertebra (L2, Lo, La -ön, arka ve yan-) ve kalça bölgesinde (femur boynu, trokanter, Ward's alanı) ölçüldü. Bulunan sonuçların ortalama ları L2 ve Lo vertebralar (ön-arka) için hasta ve kontrol grubunda sırasıyla 0.628 + 0.09, 0.632 + 0.09 ve 0.922 + 0.13, 0.928 + 0.12 idi. Yine kalça ölçümleri ortalamaları hasta ve kontrollerde sırasıyla 0.689 + 0.17 ve 0.866 +0.39 bulundu. Bu sonuçlar hasta ve kontrol grubunda birbirlerinden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklıydı (P<0.05). Hasta grubunda değişik tanıların kemik dansitesi- 52 üzerindeki etkilerini göstermek üzere hastalar tanılarına göre gruplandırılarak kemik dansiteleri kıyaslandığında anlamlı farklılık bulunmadı. Hasta grubunda kemik dansitesi ile boy, kilo, cins, yaş ve kemik yaşının korele olmadığı görüldü. Hasta grubunun kemik dansite ortalaması (0.655 T 0.23) literatürdeki prepubertal 10 yaş düzeyi ile uyumluydu. Bu sonuçlarla, kemik dansite artışının puberteyle doğrudan ilişkili olduğu, puberte gecikmesinin hastalar için giderek kapatılma sı güç bir kemik mineral eksikliğine yol açtığı, bu nedenle gerek tiğinde, erken pubertal yaşlarda hormon replasmanı yapılmasının yararlı olacağı düşünüldü. Kullanılan yöntem DXA'nin (XR-26, Norland) pratik ve zararsız oluşuyla prepubertal ve pubertal yaşlardaki toplum normallerinin saptanabilmesi için de kullanımının uygun olabileceği sonucuna varıldı.