Özofagogastroduedonoskopi işleminin stres hormonlarına etkisi

Abstract

ÖZET Stres hormonları olarak kabul edilen ACTH, Kortizol, Prolaktin, Aldosteron ve DHEA ; bir çok stes tipinde yükselerek yanıt verdiği bilinmektedir.Bunlar içinde ACTH ve Kortizol düzeyi en, duyarlı göstergelerden biri olarak kabul görmektedir. Stresle artan bu hormonlar metabolizma homeostazisi ve hormon dengelerini etkileyerek hasta için bir süre ciddi rahatsızlık oluşturur. Üst GÎS endoskopisi işleminin bu stres hormonların kan düzeylerini etkileyip etkilemediğini araştırmak amacıyla; endoskopi öncesi, endoskopi sırasında ve tetkikten 30 dakika sonra ACTH3KortizoI,Prolaktin,Aldosteron ve DHEA düzeylerini ölçmek üzere kan örnekleri alındı. Alman 1. kan örneği bazal değer olarak alınıp, 2. ve 3. kan örnekleriyle artış değerleri arasında anlamlı değişim arandı.ACTH'nin bazal değeri, strese maruz kalmayan normal şahısların düzeyinden yüksek bulundu. Ancak 2. ve 3. kan örneklerindeki artış miktarlarıyla aralarında anlamlı ilişki saptanmadı. Yine stres hormonu olarak en çok kabul gören Kortizol ün bazal değerine göre 2. ve 3. kan örnekleri artış miktarlarıyla aralarında anlamlı ilişki saptanmadı. Ölçülen diğer hormonların değerleriyle de benzer sonuçlar alındı. Bu sonuçlara göre ; ÖGD işlemi stres yanıtı oluşturan hormon düzeylerine etki etmiyor. Ancak `endoskopi yapılma düşüncesi ` belki de emosyonel olarak etki ederek ACTH'yi endoskopi öncesi düzeylerini yükseltmiştir. Yine ÖGD'nin stres yanıtı üzerine; cins,yaş,gönderilme yeri ve premedikasyon uygulayıp uygulamamanın etkisi bulunmadığı sonucuna varılmıştır. 58