Servikal headgear uygulanan hastalarda bilinçli hipnoz yönteminin kooperasyon üzerindeki etkinliğinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET iskeletsel kökenli Sınıf II, bölüm 1 anomalilerin tedavisi için en uygun zaman büyüme ve gelişimin henüz aktif olduğu karışık dişlenme dönemidir. Bu tip anomalilerin erken dönem tedavisinde SHG sıklıkla kullanılan bir aygıttır. Ancak karışık dişlenme dönemindeki çocukların psikolojik özellikleri göz önünde bulundurulunca, ağız dışı aygıtlar ile tedavi sırasında başarıyı yakalayabilmek için yeterli kooperasyon sağlanması gerekmektedir. Bu amaç doğrultusunda hastaların motivasyonu çok önemlidir, iyi kooperasyon gösteren hastaların tedavilerinde daha iyi ve başarılı sonuçlar alındığı bilinen ve kabul edilen bir gerçektir. Kooperasyonu yetersiz olan hastalar daha uzun seanslar, daha fazla hekim ve personel ilgisi gerektirirler. Bunun yanında yetersiz kooperasyon en iyi şekilde planlanmış bir tedavi planının bile etkisiz olmasına neden olabilir. Ancak tedavi başında yeterli derecede kooperasyon düzeyi gösteren hastaların bazıları da uzun süren ortodontik tedavileri sırasında kooperasyon derecelerinde düşüş gösterebilirler. Bundan dolayı kooperasyon derecesinin sadece tedavi başında belirlenmesi yeterli değildir. Gerekli olduğunda zaman kaybetmeden müdahale edebilmek amacıyla her seansta kooperasyon derecesinin takibi de önemlidir. Bu amaçla elektronik modüllerin kullanımı günümüzde gittikçe yaygınlaşmaktadır. Kooperasyonun arttırılması için hekim- hasta ilişkisi, ödül ceza yöntemi ve sözel motivasyon gibi çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Ancak bu yöntemlerin hiçbiri yeterince güvenilir olmadığından alternatif bir motivasyon yöntemi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, alternatif bir tıp dalı olan bilinçli hipnoz yönteminin servikal headgear kullanan hastalarda kooperasyon üzerindeki etkinliğinin incelenmesi ve hasta cetvellerinin kooperasyon takibinde güvenilirliklerinin araştırılmasıdır. nÇalışmamızın gerecini Yeditepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Dalı'na tedavi amacıyla başvuran, üst çenenin ileride konumlanmasına bağlı iskeletsel Sınıf II, bölüm 1 anomaliye sahip, karışık dişlenme dönemindeki 30 hasta oluşturmuştur. Hastalar, her biri 15 kişiden oluşan hipnoz ve kontrol grupları olmak üzere 2 gruba ayrılmıştır. Hipnoz grubunun yaş ortalaması 10.78 ± 1.06 yıl, kontrol grubunun yaş ortalaması ise 10.07 ± 1.09 yıldır. Her iki gruptaki olgulara, üzerlerine zaman sayaçlı modül sistemi monte edilmiş servikal headgear aygıtı uygulanmıştır. Hastalara servikal headgear aygıtlarını günde 16 saat kullanmaları gerektiği belirtilmiş ve günlük kullanma saatlerini şaretlemeleri için her seans yenilenen hasta cetvelleri verilmiştir. Hipnoz grubundaki olgular Bilinçli Hipnoz yöntemi ile motive edilirken, kontrol grubundaki olgular ortodontist tarafından sözel olarak motive edilmiştir. Her iki gruptaki hastalar zaman sayaçlı elektronik modüllerin pil ömürlerine bağlı olarak sadece 6 ay süre ile takip edilebilmişlerdir. Aylık modül ölçümleri karşılaştırıldığında kontrol ve hipnoz grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gözlenmiştir. Hipnoz grubunda 6 aylık takip süresinde hastaların servikal headgear aygıtlarını kullanma saatlerinde herhangi bir azalma gözlenmezken, tedavi süresince kontrol grubu hastalarında azalma olduğu gözlenmiştir. Bu sonuç, Bilinçli Hipnoz yönteminin, servikal headgear ile tedavi edilen hastaların kooperasyonlarının arttırılmasında olumlu etkisi olduğunu göstermektedir. Hasta cetvelleri ile elektronik modül ölçümlerinden elde edilen veriler karşılaştırıldığında hasta cetvelleri üzerine işaretlenen toplam kullanma saatlerinin, gerçek kullanma saatlerinden daha fazla olduğu gözlenmiştir. Bu sonuç, hasta cetvellerinin kooperasyon takibinde kullanılmasının güvenilir bir yöntem olmadığını göstermiştir. Anahtar kelimeler: Kooperasyon, bilinçli hipnoz, hasta cetvelleri. III

SUMMARY The best time for treatment of skeletal Class II division 1 malocclusion presenting maxillary prognathism is mixed dentition period, in which the growth potential is still active. Cervical headgear traction is a very popular appliance in early orthodontic treatment in such cases. Considering the psychological characteristics of children in mixed dentition, patient motivation should be encouraged in order to gain sufficient cooperation for using extra-oral appliances. It is perhaps an unwritten axiom in orthodontics that a good cooperator with headgear will obtain a better treatment result than a poor cooperator. Patient cooperation is a common problem in cervical headgear treatment as well as in treatments with other extra-oral appliances. A non-compliant patient is less likely to achieve quality results, and more likely to become a `special case`, requiring more time, effort, and staff attention. Lack of patient cooperation can ruin even the best treatment planning and mechanics. It is commonly seen that a cooperative patient may turn into a non-cooperative patient during treatment process. Therefore, it is very important to evaluate the monthly clinical compliance during treatment in order to react when necessary. Using electronic measuring devices to monitor the patient in order to measure patient compliance is getting more popular these days. There are several methods used to motivate the patient such as reward and punishing system, verbal motivation by the orthodontist or using timetables. Since none of these approaches are reliable in gaining patient cooperation, alternative methods are needed. The aim of this study was to assess the efficiency of Conscious Hypnosis, which is an alternative branch of medicine, on patient cooperation and to test reliability of timetables in monitoring patient compliance. IVThe subject of this study consisted of 30 patients who applied to Yeditepe University Faculty of Dentistry, Department of Orthodontics, for treatment. AH patients had skeletal Class II division 1 malocclusion presenting maxillary prognathism. The patients were divided into two groups, each of 15. The mean age at the beginning of treatment was 10.78 ± 1.06 years for the hypnosis group, and 10.07 ± 1.09 years for the control group. Each subject received a commercially available timing headgear. Subjects in both groups were instructed to wear their headgear 16 hours per day and to mark their actual wear time on a timetable. The study group patients were motivated with conscious hypnosis by the hypnotist, while the control group patients were only given verbal motivation by their orthodontist at every visit. Cooperation could only be monitored for a period of 6 months due to the limited battery life of the timer modules. By comparing the monthly measurements of the control and the hypnosis groups, statistically significant differences were observed between the two groups. No decrease was observed in the hypnosis group; while a decrease was observed in the control group during the 6 month treatment period. This result indicates that Conscious Hypnosis, as a method for motivating the patient for better cooperation, is effective. By comparing actual and reported headgear wear time for both groups, it was found that most of the patients marked more headgear wear time than actually occurred. This finding indicates that timetables are not reliable in measuring patient cooperation. Key words: Cooperation, conscious hypnosis, timetable.