Panik bozukluğu, mitral valv prolapsusu ve eklem hipermobilite sendromu arasındaki ilişkinin araştırıldığı kontrollü bir çalışma

Abstract

XV. ÖZET: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı'nda gerçekleştirilmiş olan bu çalışmanın amacı panik bozukluğu (agorafobili veya agorafobisiz), mitral valv prolapsusu (MVP) ve eklem hipermobilite sendromu (EHS) arasındaki ilişkiyi incelemek; MVP olan ve olmayan panik bozukluğu tanılı hastalarla, psikiyatrik hastalığı olmayan MVP'lu olgular arasında EHS sıklığını araştırmak; MVP bulunan ve bulunmayan panik bozukluğu hastalarını EHS bakımından karşılaştırmaktır. Çalışmaya üç grup denek alınmıştır. Panik bozukluğu (agorafobili ya da agorafobisiz) tanısı olan ve MVP saptanan hastalar (n=42); panik bozukluğu (agorafobili ya da agorafobisiz) tanısı olan ve MVP saptanmayan hastalar (n=35) ve herhangi bir psikiyatrik hastalığı olmayan ve MVP saptanan hastalar (n=38). Panik bozukluğu hasta grupları polikliniğimizden izlenmekte olan ya da acil servisimize başvuran hastalardan oluşmuştur. MVP'lu hasta kontrol grubu ise EÜTF Kardiyoloji polikliniğinden MVP tanısı ile takip edilen, yaş ve cinsiyet özellikleri açısından MVP (+) panik bozukluğutanılı hastalara benzer hastalardan oluşmuştur. Çalışmaya alınan hastalara önce araştırma konusunda hem sözlü hem de yazılı olarak bilgilendirilme yapılmış ve gönüllü onay formu doldurulmuştur. Panik bozukluğu hastalarına, araştırmayı yürüten bir psikiyatri asistanı tarafından sosyodemografik özellikler, klinik özellikler ve hastalık öyküsüyle ilgili bilgileri içeren form ve DSM-IV Eksen I bozuklukları için SCID-I klinik versiyon uygulanmıştır. MVP'lu kontrol hastalarına ise sosyodemografik bilgi formu ve SCID-NP formu uygulanmıştır. Panik bozukluğu hastalarına klinik görüşmelere, tanıya ve birbirlerine kör olan iki kardiyoloji uzmanı tarafından ekokardiyografik inceleme yapılmıştır. Tüm hastalar bir fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı ve bir fizyoterapist tarafından eklem muayenesine tabi tutulmuş, Beighton ölçeğine göre EHS açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda Mitral valv prolapsusu bulunan panik bozukluğu hastalarında, mitral valv prolapsuslu olgulara göre sayısal olarak daha yüksek oranda eklem hipermobilite sendromu saptanmasına rağmen bu fark istatistiksel olarak anlamlı düzeye ulaşmamıştır. Yine mitral valv prolapsusu bulunan panik bozukluğu hastalarında, mitral valv prolapsusu bulunmayan panik bozukluğu hastalarına göre sayısal olarak daha yüksek oranda eklem hipermobilite sendromu saptanmasına rağmen bu fark da istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Her üç 49grupta da EHS oranları normal populasyondan yüksek saptanmıştır. Gruplardaki EHS saptanan olgularda kadın/erkek oranı, literatüre benzer olarak yüksek bulunmuştur. Gruplar EHS puanları açısından birbirleriyle karşılaştırıldıklarında aralarında anlamlı bir fark saptanmamıştır. EHS bulunan ve bulunmayan olgular, grup içinde yaş ve cinsiyet açısından kıyaslandıklarında sadece MVP grubunda kadın lehine cinsiyet yönünden anlamlı bir fark elde edilmiştir. Üç gruptaki EHS saptanan olgular yaş ve cinsiyet yönünden karşılaştırıldıklarında aralarında anlamlı bir fark görülmemiştir. Gruplardaki EHS saptanan olgular Beighton puanları açısından birbirleriyle karşılaştırıldıklarında MVP bulunan panik bozukluğu hastalarının puanları, MVP'lu olguları nkilerden anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. MVP bulunan ve bulunmayan panik bozukluğu hastalarında, hastalık başlangıç yaşı ve EHS arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. MVP bulunan ve bulunmayan panik bozukluğu hasta gruplarında ve iki grup arasında hastalık başlangıç yaşı ve Beighton puanları arasındaki ilişki incelendiğinde de anlamlı bir ilişki belirlenmemiştir. MVP olan ve olmayan panikbozukluğulu olgularda EHS ile eştanı varlığı arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Panik bozukluğu olgularında agorafobi ve EHS varlığı arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır Sonuç olarak panik bozukluğu ve EHS arasında literatürde belirtilenin aksine istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptayamadık. Klasik bilgilerde yer alan ve etyolojik olarak ilişkili olduğu bilinen MVP ve EHS birlikteliğinin, panik bozukluğu olan hastalardaki EHS prevalansını etkilediğini düşünüyoruz. Literatürde MVP bulunan olgulardan oluşan bir kontrol grubunun kullanıldığı bir çalışma olmadığı gibi, panik bozukluğuhastaları kendi içlerinde MVP varlığı ve EHS varlığı açısından incelenmemiştir. Bu bağlamda bizim çalışmamız ilk olma özelliğine sahiptir. Ancak çalışmamızın sonuçlarını etkileyebileceğini düşündüğümüz bir yanı belki de literatürdeki çalışmalarda kullanılan örneklem gruplarından daha küçük gruplarımızın varlığıdır. Daha yüksek olgu sayısı kullanılarak bu çalışmanın geliştirilmesinin panik bozukluğu, MVP ve EHS arasındaki gerçek ilişkiye ışık tutabileceğini düşünüyoruz. 50