İnsanlarda cryptosporidiosis tanısında dışkı örneklerinde polimeraz zincir reaksiyonu yönteminin yeri

Abstract

8. ÖZET Cryptosporidium parvum insanlarda diyareye neden olan ve immun sistemi baskılanmış kişilerde yaşamı tehdit edici tablolar oluşturan bir protozoon olup, tanısı konsantre edilmiş dışkıların asit-fast boyama tekniğiyle değerlendirilmesi ile konulmaktadır. Ancak asit-fast yöntemiyle bazı Cryptosporidium ookistlerinin boyanmayıp `hayalet benzeri` yapılar oluşturması, değerlendirmenin deneyimli uzmanlarca yapılması gerekliliği gibi sınırlamalar nedeniyle yeni tanı yöntemleri geliştirilmektedir. Son yıllarda tanı ve genotiplendirmede yaygın olarak kullanılan PCR tekniği, yüksek sensitivitesiyle geleneksel yöntemlere alternatif oluşturmaktadır. Çalışmamızda cryptosporidiosis tanısında PCR yönteminin etkinliğini araştırmak amacıyla, Ağustos 2001 -Ağustos 2003 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Parazitoloji Polikliniğine başvuran hastaların dışkı incelemeleri sonucunda Cryptosporidium sp. ookistleri saptanan 22 hastaya ait toplam 33 dışkıya (23'ü taze, 10'u %10 formaldehit içinde saklanmış) nested- PCR yöntemi uygulanmıştır. Kontrol grubu olarak, 8'i farklı parazitler içeren, 3'ü parazitolojik açıdan negatif olan 11 dışkı çalışmaya alınmıştır. Uygulanan nested-PCR yönteminin taze dışkılarda sensitivite ve spesifitesi %100, formaldehitli dışkılardaki sensitivitesi ise %50 olarak saptanmıştır. Formaldehitli dışkılardaki düşük sensitivitenin, parazit yoğunluğuyla ilişkili olmadığı (p>0,05) belirlenmiş ve DNA ekstraksiyonu öncesinde formaldehitin tam olarak uzaklaştırılamaması sonucunda PCR'ın formaldehitle inhibisyonuna bağlı olduğu kanısına varılmıştır. Çalışmamızda, özellikle az sayıda ookist içeren taze dışkılarda cryptosporidiosis tanısında ve tedavi takibinde PCR'ın kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

ABSTRACT The Use of Polymerase Chain Reaction Method in Human Fecal Samples for the Diagnosis of Cryptosporidiosis Cryptosporidium parvum is a protozoon which causes diarrhea in immunocompetent patients and life threathening disease in immune compromised ones. It is diagnosed by acid-fast staining following the concentration of the faeces. New diagnostic methods has been developed because of the limitations such as unstained oocysts named as `ghost-like bodies` and the requirement of experienced microscopists. In recent years PCR technique, which is also highly sensitive in diagnosis and genotyping, is used as an alternative method. In our study we aimed to evaluate the efficacy of PCR technique in diagnosis of cryptosporodiosis. Thirty-three stool samples, belonging to 22 patients who applied to Ege Universitiy Hospital Parasitology Clinic between August 2001 - August 2003 and microscopically diagnosed as cryptosporodiosis has been included in the study. Twenty-three of this 33 samples were processed immediately while ten samples were stored in 10% formalin. As the control group, 1 1 stool samples including 8 specimens with different parasites and 3 negative samples were selected. Nested-PCR is applied to all samples. The sensitivity and specifity of the method for fresh and formalin preserved samples 100% and 50%, consequently. There was no correlation between the sensitivity of PCR and parasite densitiy (p>0,05). We concluded that the insufficient elimination of formalin before DNA extraction caused this result. As a conclusion, PCR technique is found to be useful for diagnosis in cryptosporodiosis patients with especially those including few oocysts in their fresh faeces.