Petrol istasyonu çalışanlarında kromozom düzensizliklerinin ve kardeş kromatid değişim oranlarının incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada mesleki yaşantıları gereği yoğun miktarda petrol ürünlerinden etkilenen petrol istasyonu çalışanlarında petrol ve ürünlerinin `Kromozomal Düzensizlik İçeren Metafaz Sayısı` ve `Yapısal Kromozom Düzensizlikleri` temelinde klastojenik etkileri, `Sister Chromatid Exchange = Kardeş Kromatid Değişim (KKD = SCE) oranlan temelinde genotoksik etkileri araştırılmıştır. Sigaranın da klastojenik ve genotoksik ajanlar içermesi nedeniyle deney grubu sigara içenler ve içmeyenler olarak iki gruba ayrılmıştır. Deney grubu ile aynı yaş grubundan ancak yakın geçmişlerinde bilinen bir klastojen ve ya genotoksik ajandan etkilenmemiş bireylerden sigara içenler ve içmeyenlerden olmak üzere iki ayrı kontrol grubu oluşturulmuştur. Elde edilen verilere göre; kromozomal düzensizlik içeren hücre oranları açısından kontrol ve deney grubu arasında ve hem kontrol ve hem de deney grubunda sigara içen ve içmeyen arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.01). Yapısal kromozom düzensizliği oranları açısından da kontrol ve deney grubu arasında ve hem kontrol ve hem de deney grubunda sigara içen ve içmeyen arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.01).Kardeş kromatid değişimi oranları açısından kontrol ve petrolün etkisinde kalan deney grubunda elde edilen farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.01). Sigara içen ve içmeyenler arasındaki farkın anlamlı olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Anahtar kelimeler: Kromozomal düzensizlikler, kardeş kromatid değişimi, benzeri, sigara, petrol.

ABSTRACT It is investigated that the effects of petroleum on the metaphases including chromosomal aberrations, structural chromosomal aberrations and sister chromatid exchange rates in the workers at petroleum stations. Because of the fact that cigarette involves in clastogenic and genotoxic agents, exposed group was divided into two subgroups as smokers and non-smokers. Control group was chosen from same age, who have not been exposed to benzene or other mutagnic/and carcinogenic substance in the their near future. Control group was also divided into two subgroup as smokers and non-smokers. The results of these study indicated that there was a significant difference between control and exposed group and between non-smoker, smoker in control and exposed group for the rates of cell including chromosomal aberrations and chromosomal aberration frequency (p<0.01). It is found that difference is significant between control and exposed group for SCE frequency. A significant differences is determined between smokers and non-smokers for SCE frequency (p<0.05). Keywords: Chromosomal abeerations, sister chromatid exchange, benzene, cigarette smoking, petroleum.