Atıksulardan bazı azo boyaların bentonit kullanımı ile giderilmesi

Abstract

oz Teknolojinin gelişimiyle meydana gelen endüstriyel kirlenmede, endüstriyel aüksulann arıtılması önemli bir problemdir. Adsorpsiyon, endüstriyel atıksulann arıtımında kullanılan proseslerden biridir. Atıksu arıtımında, adsorbentlerin maliyeti, temini ve adsorplama kapasiteleri önemli faktörlerdir. Son yıllarda killerin, atıksu arıtımında adsorbent olarak kullanımı büyük ilgi çekmektedir. Ünye/Ordu yöresinden alman bir bentonit, asit ve kil karışımındaki asit oranı %10 ile %60 arasında değiştirilerek kuru yöntem uyarınca sülfürik asitle aktiflenmiştir. Orijinal bentonit ve farklı şekilde aktiflenen 6 örneğin x-ışını difraksiyonları, kimyasal bileşimleri, katyon değiştirme kapasiteleri, yüzey alanları ve diferansiyel termal analizleri belirlenmiştir. Asit aktivasyonun, bentonit içindeki kil mmeraUerinin yapı ve boyarmadde adsorplama özellikleri üzerine etkisi incelenmiştir. Aktivasyondaki asit oranı artarken katyon değiştirme kapasitesi düşmektedir. Orijinal ve aktive edilmiş bentonit killeri dört azo boyarmaddesinin(ilri bazik, iki asidik) sulu çözeltilerinden giderilmesi için adsorbent olarak kullanılmıştır. Kesikli adsorpsiyon deneylerinden elde edilen adsorpsiyon izotermleri Langmuir adsorpsiyon izotermine uygunluk sağladığı saptanmıştır. Langmuir adsorpsiyon izotermine göre orijinal ve aktive edilmiş bentonit killeri için adsorpsiyon sabitleri (b ve Q°) hesaplanmıştır. Bazik boyaların orijinal ve aktive edilmiş killerle adsorpsiyonunun asidik boyalardan daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Boyarmadde gideriminde adsorpsiyon kapasitesi göz önüne alındığında orijinal Ünye/Ordu bentonhanin aktive edilmiş killerden daha etkin olup tekstil atıksulannın arıtılması için uygun bir adsorbent olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Adsorpsiyon, Azo boyarmadde, Bentonit, Tekstil auksuyu

ABSTRACT The treatment of industrial wastewater has been a major problem ever since the devolopment of technology. Adsorption is one of the processes used in the treatment of industrial wastes. Cost, supply and the adsorption capacities of the adsorbents are the main factors to consider in wastewater treatment. Use of clays as adsorbent in wastewater treatment is of great interest in recent years. A bentonite supplied from the Ünye/Ordu region was activated by sulfuric acid using dry process with ratioes ranging from 10% to 60%, in acid and clay mixtures. X-ray difraction, chemical compositions, cation exchange capacities, surface area and differantial thermal analysis of original bentonite and six differently activated samples were determined. The effect of acid activation on the structure and dye adsorption properties of clay minerals in the bentonite has also been examined. While the acid ratio increased, the cation exchange capacities decrased with acid activation. The original and activated bentonite clays were used as adsorbents for the adsorptions of four azo dyes (two basic, two acidic dyes) from aqueous solutions. Adsorption isotherms obtained from batch experiments have been described by Langmuir isotherms and adsorption constants (b and Q°) were determined for original and activated bentonite clays. The adsorption of basic dyes with original and activated clay was comparatively higher than acidic dyes. When the adsorption capacities of dye removal are considered, the original Ünye/Ordu bentonite clay was found more effective than activated clays, thus being suitable for the treatment of textile waste water. Keywords: Adsorption, Azo dye, Bentonite, Textile wastewater