Samandağ-Yayladağı (Hatay) arasının tektonostratigrafik incelemesi

Abstract

oz Doğu Akdeniz bölgesinde Samandağ ve Yayladagı (Hatay) ilçeleri arasında kalan inceleme alanının tektono-stratigrafisini ortaya koymayı ve bölgenin jeolojik evrimine katkı koymayı amaçlayan bu çalışmada Erken Kretase - Kuvatemer dönemlerinde gelişmiş 1 1 birim ayırt edilmiştir. İnceleme alanındaki en yaşlı birim, konglomera, çörtlü kireçtaşı, kireçtaşı, breşik kireçtaşı, killi kireçtaşı, kiltaşı ve kumlu kireçtaşlanndan oluşan Alt-Üst Kretase yaşlı Yayıkdamlar Formasyonu'dur. Yayıkdamlar Formasyonu'nu tektonik dokanakla, harzburjit, mikrogabro, gabro ve serpantinitlerden oluşan Üst Maastrihtiyen yaşlı Kızıldağ Ofiyoliti üzerlemektedir. Kızddağ Ofiyoliti üzerine ise uyumsuz olarak, konglomera ve kumtaşlanndan oluşan Üst Maastrihtiyen yaşlı Yalaz Formasyonu gelmektedir. Yalaz Formasyonu, kireçtaşı, killi kireçtaşı, marn ve dolomitik kireçtaşlanndan oluşan Üst Maastrihtiyen yaşlı Kaleboğazı Formasyonu tarafından üzerlenmektedir. Kireçtaşı, çörtlü kireçtaşı, killi kireçtaşı ve kiltaşlanndan oluşan Tanesiyen-Lütesiyen yaşlı Okçular Formasyonu ise açısal uyumsuzlukla Kaleboğazı Formasyonu'nu üzerlemektedir. Okçular Formasyonu üzerine uyumlu olarak killi kireçtaşı, mam, kireçtaşı ve silis yumrulu killi kireçtaşlanndan oluşan Priaboniyen yaşlı Kışlak Formasyonu gelmektedir. Konglomeralardan oluşan Langiyen-Serravaliyen yaşlı Balyatağı Formasyonu ve onunla geçişli olan, resifal kireçtaşlanndan oluşan Langiyen Serravaliyen yaşlı Sofular Formasyondan Kışlak Formasyonu'nu açısal uyumsuz olarak üzerlemektedirler. Sofular Formasyonu üzerine kiltaşı, killi kireçtaşı, marn ve kumtaşlanndan oluşan Langiyen-Serravaliyen yaşlı Tepehen Formasyonu uyumlu olarak gelmektedir. Kumtaşlanndan oluşan Pliyosen yaşlı Samandağ Formasyonu ise Tepehan Formasyonu'nu uyumsuz olarak üzerlemektedir. Bölgenin en genç birim olan alüvyonlar ise tüm birimleri uyumsuz olarak örtmektedirler. İnceleme alanının da kapsayan Doğu Akdeniz Bölgesi, Arap, Afrika ve Avrasya levhalannın sınırlarını içermesi bakımından tektonik açıdan oldukça aktiftir. Doğrultu atımlı Doğu Anadolu ve ölü Deniz faylarının bölgede bulunması inceleme alam ve yakın çevresinin ağırlıklı olarak doğrultu aümlı bir tektonik rejimden etkilendiğini göstermektedir. Hatay bölgesindeki etkin gerilme rejiminin Geç Kuvatemer'de doğrultu atımlı rejimden açılma rejimine doğru değiştiği belirtilmektedir. İnceleme alam içerisinde yer alan normal fayların ilksel olarak doğrultu atımlı fay zonlannda gelişen antitetik ve sintetik doğrultu atımlı faylar olduklan ve bölgedeki etkin gerilme durumunun açılma rejimine dönüşmesiyle normal faylara dönüştükleri düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler : Samandağ- Yayladagı (Hatay), Tektono-stratigrafi, ölü Deniz Fayı (ÖDF), transtansiyonel tektonik, üçlü eklem bölgesi.

ABSTRACT The aims of this study were researching the tectono-stratigraphy of the area placed between Samandağ and Yayladağı (Hatay) towns in the East Mediterranean region, and contributing to its geological evolution. Under the comprise of this study 1 1 geologic units were delineated from Early Cretaceous to Quaternary. The oldest unit in the study area is Lower-Upper Cretaceous Yayikdamlar Formation that consists of conglomerate, cherty limestone, limestone, brecciated limestone, clayey limestone, claystone and sandy limestone. Upper Maastrichtian Kızıldağ Ophiolite which consisst of harzburgite, microgabbro, gabbro, serpentinite, tectonically overlies the Yayikdamlar Formation. Upper Maastrichtian Yalaz Formation conglomerates and sandstones unconformably overlies the Kızıldağ Ophiolite. Yalaz Formation is overlain by Upper Maastrichtian Kaleboğazı Formation which includes limestone, clayey limestone, marl and dolomitic limestone. Thanetian-Lutatian Okçular Formation containing limestone, cherty limestone, clayey limestone and claystone, overlies the Kaleboğazı Formation with angular disconformity. The Okçular Formation is conformably overlain by Priabonian Kışlak Formation which includes clayey limestone, marl, limestone and clayey limestone with cherty nodules. Langhian- Serravalian Balyatağı Formation conglomerates and Langhian-Serravalian Sofular Formation reefal limestones that have transitional contact with each other overly the Kışlak Formation with angular unconformably. Sofular Formation is conformably overlain by Langhian-Serravalian Tepehan Formation that contains claystone, clayey limestone, marl and sandstone. Pliocene Samandağ Formation consisting of sandstones unconformably overlies the Tepehan Formation. The youngest unit in the study area is alluvium that unconformably covers all units. The Eastern Mediterranean region in which our study area is also found is a tectonically quite active area due to including Arabian, African and Eurasian plates boundaries. The study area and the vicinity of it have been highly affected by strike slip stress regime because being placed in the proximity of the East Anatolian and the Dead Sea strike slip faults. It is thought that the active stress regime in the Hatay region changed from strike slip regime to extensional regime during Late Quaternary. It is thought that the normal faults in the study area were initially evolved antithetic and synthetic strike slip faults in the strike slip fault zone, which then are converted to normal faults due to turning of active stress regime to extensional regime. Key words: Samandağ-Yayladağı (Hatay), Tectono-stratigraphy, Dead Sea Fault (DSF), transtensional tectonics, triple junction region. 11