Kültür eksenli kentsel gelişim ve kültürel planlama yaklaşımı: Planlamaya yönelik çıkarımlar

Abstract

Dünyada 1980?li yıllarda başlayan ?kültür? temalı çalışmaların kentlerde olumlu kültürel ve toplumsal-ekonomik etkileri olması, 21. yüzyıl planlama çalışmalarının odağına kültür eksenli gelişim yaklaşımını yerleştirmiştir. Kültür, kentsel politika yapısının şekillenmesinde ön plana çıkan bir unsur olmuş ve kentlerin ihtiyaç duydukları fiziki, ekonomik ve toplumsal dönüşüm için gerekli olan kentsel yenileme mekanizmasının temel aracı haline gelmiştir. Kentsel yeniden canlandırma, markalaşma, iktisadi kalkınmada kültürün bir manivela olarak kullanılması dünyada yenilikçi bir yaklaşım olarak benimsenmiş ve kent politikalarına ?kültür? başlığı damgasını vurmuştur. Bu çalışma, kültürel hizmetlere erişimin ve devamlılığın temel insan haklarından birisi olduğundan hareketle, kentlerdeki kültürel imkânların geliştirilmesi ve sürdürülmesi için oluşturulabilecek kültürel ortamların araştırılması üzerine kurgulanmıştır. Tezde bir yandan bu çalışmaların planlama için ne tür çıkarımlar arz ettiği eleştirel biçimde tespit edilirken, diğer yandan kültürel planlama üst şemsiyesi altında, bütüncül bir yaklaşımla konunun Türkiye için önemi ve çıkarımları irdelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Kültür Eksenli Gelişim, Kültürel Planlama, Belediye/Yerel Kültür Planı, Kültürel Sürdürülebilirlik, Kamusal Mekân

Positive cultural and socio-economic impacts triggered by the studies whose theme is ?culture? and which were initiated in the 1980?s on the cities led to the increasing importance assigned to the culture in the planning studies conducted for the development of the cities in the 21 st century. Culture has become an important aspect in the formation of urban political structure and it has turned into one of the critical tools required in urban renovation mechanism for the physical, economic and social transformation of the cities. Urban regeneration, branding, employment of culture as a triggering force in the economic development has emerged as an innovative approach and culture has become an important aspect of urban politics. Departing from the fact that accessibility to and sustainability of cultural services are one of the principal human rights; this study focuses on the cultural milieu that can be created for the development and sustainability of the cultural facilities in cities. In the thesis, on the one hand, the implications of the respective studies for urban planning will be elaborated within a critical context, and on the other hand, the importance and implications of the subject matter for Turkey will be analyzed with reference to the umbrella concept of cultural planning. Key Words: Culture-Led Development, Cu